Tek sürücüye oranla daha fazla hız yada güvenlik getirisi sunan RAID uygulamalarının nasıl yapıldığını anlatan detaylı bir rehber hazırladık.
Mekanik sürücüler… Eskinin hantal, günümüzün nispeten daha hızlı ama alabildiğine büyük sığalı vazgeçilmezleri. Üzerine işletim sistemi kurduğumuz ve verilerimizi yedeklediğimiz dostlarımız.
Sabit sürücüler, günümüz teknolojisinde en azından işletim sistemlerinin çalışması için bir şekilde varlıklarını sürdürmek zorunda. SSD’leri konu dışı bırakırsak, üzerilerinde yüksek hızlarda dönen bir metal plaka ve okuma kafası bulunduran mekanik sürücülerin en büyük sorunu: yavaş olmaları. İhtiyaç duyduğumuz an; işlemci, ekran kartı ve belleklerin saat frekansı/voltaj/gecikme süreleri gibi ayarlarıyla oynayarak, bu bileşenlerinden daha fazla performans alabiliyoruz. En azından işlemci ve ekran kartının hızlarını yukarıya çektiğimizde, kısalan render süresi ve ekran kartlarında daha fazla frame sayısı elde etmemiz imkanlar dahilinde. Ancak mekanik sürücülerin RPM sayısı, erişim süresi ve veri aktarım hızlarını kurcalayıp, sürücüyü daha iyi bir hale getirme konusunda hiç şansımız yok.
Bunun yanında; önemli verileri kaydettiğimiz mekanik sürücüler, yapıları gereği çarpma, düşme ve aşırı titreşim gibi olumsuz koşullara son derece duyarlı bileşenlerdir. Uzun yıllar boyunca oluşturduğunuz arşiv, veritabanı yada kişisel bilgilerinizi basit bir düşme sonucunda kaybetmeniz içten değil. Bazen ortada hiçbir neden olmadığı halde, bu sürücülerin tamamen arıza durumuna geçtiğine çok defalar şahit olmuşsunuzdur.
“RAID” kavramı, bu anda devreye girerek, kullanıcılara tek sürücüye oranla daha fazla hız yada yüksek güvenlik vaadediyor. Daha önce kurumsal yapılar tarafından özellikle veri güvenliği için kullanılan bu uygulama, günümüz masaüstü sistemlerinde mekanik sürücülerin hantal yapısını biraz daha iyileştirmek adına kullanıcılar tarafından tercih edilen bir yöntem. RAID denilince akla ilk gelen mekanik sürücüler dışında, fiyatlarının makul seviyelere inmesi ile kullanıcılar SSD’leri de bu kervana kattılar.
RAID Nedir?
RAID (Redundant Array of Independent Disks – Bağımsız Disklerin Artıklıklı Dizisi); sabit sürücülerde veri okuma ve yazma için birden fazla sabit sürücüyü aynı anda farklı şekillerde kullanarak yapılan veri depolama yapılandırmasıdır. RAID, tek bir mantıksal sürücüyü, çoklu diskler üzerinde birleştirir. Bu şekilde işletim sistemi birçok farklı sabit disk görmek yerine sadece bir tane görür. Tek sürücüye göre RAID kombinasyonları; veri bütünlüğünü/güvenliğini sağlar, hata toleransını azaltır, verileri korur, performansı ve disk kapasitesini artırır.
RAID 0
RAID0 yapılandırması için en az iki ve üzeri sabit sürücü gereklidir. Sürücü dizisi, aynı türden sisteme bağlanmış diskler üzerinde, ardışık bloklara bölünerek yazdırılır. Sonuçta iki veya daha fazla sabit disk birleştirilir ve özellikle sıralı erişimde daha iyi bir okuma/yazma performansı elde edilir. Ancak RAID 0 dizisinde artıklık bilgileri saklanmaz. Yani; sürücülerden biri hasarlandığı zaman, veriler tamamen kaybedilir.
RAID 1
RAID1’de, veriler en az iki ve daha fazla olmak üzere sabit sürücülere yazılır. Dizideki en az bir sürücü düzgün çalıştığı sürece, her türlü hata ve aksaklığa karşı koruma vardır ve dizi normal çalışmasını sürdürür. Eğer bir sürücü bozulursa diğeri, var olan tüm verileri barındırdığı için güvenlik maksimumdadır. Performansın pek önemli olmadığı ancak veri güvenliğinin önem kazandığı durumlarda RAID1 tercih edilir.
JBOD
JBOD (Just a Bunch Of Disks – Bir Yığın Disk); RAID0 ve RAID1’in aksine kapasiteleri farklı sürücülerle yapılan, daha doğrusu bu sürücüleri tek çatı altına toplayabilen bir RAID kurulumudur. Örnek vermemiz gerekirse; sığaları 250GB, 500GB ve 1TB olan üç adet sürücü ilen yapılan JBOD yapılandırması sonrası, sistemde tek bir 1.75TB lık disk görünür. Genellikle; eldeki sürücüleri değerlendirmek amacıya tercih edilen JBOD, performans ve güvenlik açısından diğer RAID yapıları gibi veri güvenliği yada daha yüksek hız kazançları sağlamaz.
Kurulum
İlk olarak iki adet sürücüyü anakartın SATA yuvalarına bağladıktan sonra sistemi açarak, anakartınızın BIOS’una giriyorsunuz:
Örnek olarak kullandığımız MSI Z87 POWER MAX‘in UEFI BIOS’unda “Setting” bölümünden Advanced’i” seçiyoruz. Sizin BIOS’unuzdaki seçenekler/menüler farklı olabilir ama sonuçta her anakartın BIOS’unda SATA yapılandırması mutlaka vardır:
Karşımıza çıkan alt menüden “Integrated Peripherals’e” tıklıyoruz:
Burada sürücülerle ilgili bölüm çıkıyor. “SATA Mode’u” ve ardından…
…çıkan alt menüden RAID’i seçip, ayarları kaydettikten sonra BIOS’dan çıkış yapıyoruz:
Sistem açılışında sürücülerin RAID modunda görmesi için BIOS’da gerekli olan ayarlamayı yaptık. RAID yapılandırmasının nasıl olması gerektiğine ise şimdi karar vermemiz gerekiyor.
Intel anakartlarda sistem açılışında CTRL + I, AMD anakartlarda ise CTRL + F tuş kombinasyonunu kullanarak RAID menüsüne giriş yapıyoruz. Arayüz oldukça basit tasarlanmış:
1. seçenekte RAID yapılandırması yapıyoruz.
Name= Sürücüye isim verme:
RAID Level= Anakartın desteklediği RAID0, 1, 5, 10 seçimi:
Strip Size= verilerin RAID kümesi içerisindeki disklere yazılırken yada okunurken, bu verilerin ayrıldığı parça boyutu anlamına gelir. 128KB’lık ayrım ortalama olarak iyidir:
RAID sonrası, sürücülerdeki toplam sığanın ne kadar olduğunu Capacity’den ayarlıyoruz. Burayı değiştirmeniz hiç gerek yok:
Son olarak Create Volume’ü seçerek ayarları kaydediyoruz:
Yazılım, sürücüler üzerindeki tüm verilerin sileneceğini size hatırlatıyor. “Y” tuşuna basarak onay veriyoruz:
İşlemleri doğru yaptığımız zaman, RAID kurulum ekranının altında yer alan sürücüler “Member Disk(0)” olarak isim değiştirecektir:
