Geçen sene elime Gamebooster'ın BST-ATX600A model ünitesi geçmişti, hakkında bilgi sahibi olmadığımız onlarca üniteden sadece biriydi ancak içi tekrar açıldı, fotoğraflar tekrar çekildi ve @Oreki'nin de desteğiyle bu ünitenin takkesi birkaç saatlik uğraş sonrasında düşürüldü. Kendisine de desteği için teşekkürlerimi sunarım.
Önceki BST-ATX600A konusu:
www.technopat.net
Terimleri ve kıyasları anlayabilmeniz adına:
www.technopat.net
www.technopat.net
Primer radyatörde Half-Bridge topolojisi ile iki adet APFC MOSFET'i karşımıza çıkıyor, modelleri: FXN20N50F. Hakkında bir datasheet bulamadık, bulamadığımız şeyleri eksi hanesine yazabiliriz.
Main Switcher'lar: MPCF817C9A21 modelleri, üç taneler ancak herhangi bir datasheet yine bulamadık.
Beyaz: PWM Kontrolcü
PWM kontrolcü öncelikle kombo (PFC/PWM combo controller yani) değil, diğer elemanların aksine bu sefer bir datasheete ulaştık. En azından ne idüğü belirsiz değil diyelim.
Topoloji
Topolojiye geldiğimizde, net bir bilgi olmasa da, sektörün en alt topolojisi olan Double Forward olduğunu tahmin ediyoruz.
İÇ YAPI 2.0: SEKONDER TARAF
Sekonder Topoloji ve MOSFET'ler
İlk göze çarpan şey tabii ki ünitenin grup düzenlemeli olduğu, bu segmentten başka bir düzenleme methodu beklenemezdi zaten. Bunun haricinde 12V regülasyonu için pasif doğrultma kullanılmış, yine aksi pek beklenebilecek türden değil. Giriş seviyesi çözümler hepsi.
Kullanılan 12V MOSFET'lerinin modeli: 4x MBR3045CT (30A, 45V, Tj: 150°C), ünitenin beklentilerin üstüne çıktığı birkaç özelliğinden biri.
3.3V MOSFET'i ise: 1x MBR30100CT (30A, 20V, Tj: 150°C), 3.3V kanalının regülasyonu için beklendiği gibi.
Filtre Kapasitörleri
Toplam 12 adet elektrolitik kapasitör bulunmakta, yalnız polimer kapasitör hiç yok. Polimer giriş segmentte pek rastlanılmaz.
Kapasitörlerin büyük çoğunluğu Hangcon diye bir markaya ait, hakkında bilgi bulabildiğimiz türden değil ne yazık ki. Tahminlerimize göre Lelon'un da altında bir seviyede diyebiliriz. Hangcon dışında bir de CS'in WE serisine ait 3 tane kapasitörü bulunmakta. Bütün kapasitörler yine şaşırtıcı bir şekilde 105°C'ye dayanıklı. CS için de Foai segmentinde desek yanlış olmayacaktır.
İşin iyi tarafı, en azından CS kapasitör için ripple değeri hesaplayabildik.
3000 saat boyunca 105°C'de ve 0.28Ohm dirençte 273mA ripple'ı V cinsine çevirdiğimizde 0.0764V elde eldiyoruz. Bunu da mV cinsine çevirdiğimizde elimize 76.4mV geçiyor. Bu değeri baz alacak olursak vasat olduğunu söyleyebiliriz. Yüksek ihtimal 12V kanalı içindir bu değer ancak hangi kanal olursa olsun vasat olduğu gerçeğini değiştirmez.
Süpervizör IC
Süpervizör IC modelimiz: 7610 XF30K8, datasheet'e baktığımızda sadece OVP, UVP ve PG gördük. PG zaten olmazsa olmaz bir koruma, IC'nin desteklemediği ama ünitede bulunan korumalar için PCB'ye ayrı devre yapılmış.
IC'nin desteklediği koruma sayısı az, segmentinden ne beklenirse fazlasını vermedi.
LEHİMLEME
Bu ünitenin bize gösterdiği en iyi şeylerden biri de lehim kalitesi oldu, herhangi bir akı veya eksik lehim yok. Segmentinin üstündeki ünitelerle kıyaslanabilir seviyede.
ARTILAR
Önceki BST-ATX600A konusu:
Rehber: Gamebooster BST-ATX600A PSU iç yapısı ve özellikleri
@TFP'nin sorunlu PSU'su bugün itibari ile elime geçti, içini açtım ve fotoğraflarını çektim. Güç tablosu ile beraber buraya atacağım, fotoğraflarda bir kusur varsa veya eksik çektiğim bir şey var ise affola.
Terimleri ve kıyasları anlayabilmeniz adına:
Rehber: PSU Terimleri ve Anlamları
Öncelikle, PSU Power Supply Unit kelimelerinin kısaltımıdır; Türkçesi "Güç Kaynağı Ünitesi"dir. Bir sistemin kalbidir. Bir bilgisayarda paranın en son kısılacağı donanımdır, bu terimlerin karşılıklarının ve standartlarının bilinmesi PSU seçerken size yardımcı olacak ve sisteminize bütçenizin de...
Rehber: PSU Kapasitör Seviye Listesi
PSU'larda iç yapıda çokça dikkat edilen bir şey kapasitörler, Corsair RM serisi ile düşük seviye kapasitörler ile de 100% Japon kapasitörlü PSU'ları geçerek çok iyi işler başarabileceğini gösterdi ancak insanlar buna yine de dikkat ediyor (haksız da sayılmazlar). Özellikle iç yapıya bakmaya...
Ünite Görselleri:
İÇ YAPI 1.0: PRİMER TARAF
Gürültü (EMI) Filtresi
Kırmızı: Y Kapasitörü / Mavi: CM Bobini / Sarı: X Kapasitörü
Gürültü filtresi iç açıcı değil ne yazık ki, elimizde iki adet Y kapasitörü, bir adet X kapasitörü, 1 adet de CM bobininden başka bir eleman bulunmamakta. Standartlara göre 1 adet X kapasitörü ve CM bobini eksik. Y kapasitörü standardı tam karşılasa da üreticiler genelde 3 veya 4 Y kapasitörü tercih edildiğinden yine geri kalıyor diyebiliriz. EMI baskılama testi yapamayacak olsak da performansından ümitli de sayılmayız.
Discharge IC ve DM bobini de yok ancak bunların bu kadar giriş seviyesi bir ünitede bulunmasını beklemek de çok iyimser bir beklenti olur.
PFC Devresi
Sarı: APFC Bobini / Yeşil: Bulk Kapasitör / Kırmızı: NTC Termistör / Beyaz: Doğrultucu
Eksikleri söylemek gerekirse, MOV yani varistör bulunmamakta. Ayrıca bir diğer eksikler, her ne kadar bu segment için normal sayılsa da, doğrultucunun bir radyatörü bulunmamakta ve primer radyatörde de bir APFC Boost Diyot göremedik. Bu büyük bir eksi çünkü boost diode dediğimiz elemanın rollerinden biri akımın istenildiği yöne gitmesini sağlar, tersine akım durumda sistemde bozulmalar meydana gelebilir. Boost diode bu tersine akım durumunun önüne geçer.
Bulk kapasitör CapXon'a muadil sayılabilecek Chengx'in LS serisine ait, 400V 270uF ve 105°C. 105°C olması şaşırtıcı doğrusu, 85°C çok daha beklentilere uygun. uF ve gerilim değeri için kombine gücü 600W olan bir PSU'nun 100% yükünü hesaba katacak olursak düşük, ancak sistem düşük yüklerde yani daha düşük güç değerlerinde çalışacaksa 270uF 400V yeterli gelir.
NTC termistörü için herhangi bir model ismi bulamadık, yazmıyor. Gigabyte P550B ile kıyasladığımızda (1.5Ohm) burada da 1.5Ohm olduğunu tahmin ediyoruz.
Doğrultucu modelimiz: GBU1008, kıyas yapmak gerekirse Gigabyte'ın P550B modelinde GBU1006 bulunmakta. Dediğimiz gibi herhangi bir radyatöre montajlı değil.
Aradaki farklar:
Gürültü (EMI) Filtresi
Kırmızı: Y Kapasitörü / Mavi: CM Bobini / Sarı: X Kapasitörü
Gürültü filtresi iç açıcı değil ne yazık ki, elimizde iki adet Y kapasitörü, bir adet X kapasitörü, 1 adet de CM bobininden başka bir eleman bulunmamakta. Standartlara göre 1 adet X kapasitörü ve CM bobini eksik. Y kapasitörü standardı tam karşılasa da üreticiler genelde 3 veya 4 Y kapasitörü tercih edildiğinden yine geri kalıyor diyebiliriz. EMI baskılama testi yapamayacak olsak da performansından ümitli de sayılmayız.
Discharge IC ve DM bobini de yok ancak bunların bu kadar giriş seviyesi bir ünitede bulunmasını beklemek de çok iyimser bir beklenti olur.
PFC Devresi
Sarı: APFC Bobini / Yeşil: Bulk Kapasitör / Kırmızı: NTC Termistör / Beyaz: Doğrultucu
Eksikleri söylemek gerekirse, MOV yani varistör bulunmamakta. Ayrıca bir diğer eksikler, her ne kadar bu segment için normal sayılsa da, doğrultucunun bir radyatörü bulunmamakta ve primer radyatörde de bir APFC Boost Diyot göremedik. Bu büyük bir eksi çünkü boost diode dediğimiz elemanın rollerinden biri akımın istenildiği yöne gitmesini sağlar, tersine akım durumda sistemde bozulmalar meydana gelebilir. Boost diode bu tersine akım durumunun önüne geçer.
Bulk kapasitör CapXon'a muadil sayılabilecek Chengx'in LS serisine ait, 400V 270uF ve 105°C. 105°C olması şaşırtıcı doğrusu, 85°C çok daha beklentilere uygun. uF ve gerilim değeri için kombine gücü 600W olan bir PSU'nun 100% yükünü hesaba katacak olursak düşük, ancak sistem düşük yüklerde yani daha düşük güç değerlerinde çalışacaksa 270uF 400V yeterli gelir.
NTC termistörü için herhangi bir model ismi bulamadık, yazmıyor. Gigabyte P550B ile kıyasladığımızda (1.5Ohm) burada da 1.5Ohm olduğunu tahmin ediyoruz.
Doğrultucu modelimiz: GBU1008, kıyas yapmak gerekirse Gigabyte'ın P550B modelinde GBU1006 bulunmakta. Dediğimiz gibi herhangi bir radyatöre montajlı değil.
Aradaki farklar:
Kıyas Tablosu | GBU1006 (P550B) | GBU1008 (BST-ATX600A) |
| Gerilim | 600V | 800V |
| Akım | 10A | 10A |
| Rated Sıcaklık (Tc) | 100°C | 100°C |
Primer radyatörde Half-Bridge topolojisi ile iki adet APFC MOSFET'i karşımıza çıkıyor, modelleri: FXN20N50F. Hakkında bir datasheet bulamadık, bulamadığımız şeyleri eksi hanesine yazabiliriz.
Main Switcher'lar: MPCF817C9A21 modelleri, üç taneler ancak herhangi bir datasheet yine bulamadık.
Beyaz: PWM Kontrolcü
PWM kontrolcü öncelikle kombo (PFC/PWM combo controller yani) değil, diğer elemanların aksine bu sefer bir datasheete ulaştık. En azından ne idüğü belirsiz değil diyelim.
Topoloji
Topolojiye geldiğimizde, net bir bilgi olmasa da, sektörün en alt topolojisi olan Double Forward olduğunu tahmin ediyoruz.
İÇ YAPI 2.0: SEKONDER TARAF
Sekonder Topoloji ve MOSFET'ler
İlk göze çarpan şey tabii ki ünitenin grup düzenlemeli olduğu, bu segmentten başka bir düzenleme methodu beklenemezdi zaten. Bunun haricinde 12V regülasyonu için pasif doğrultma kullanılmış, yine aksi pek beklenebilecek türden değil. Giriş seviyesi çözümler hepsi.
Kullanılan 12V MOSFET'lerinin modeli: 4x MBR3045CT (30A, 45V, Tj: 150°C), ünitenin beklentilerin üstüne çıktığı birkaç özelliğinden biri.
3.3V MOSFET'i ise: 1x MBR30100CT (30A, 20V, Tj: 150°C), 3.3V kanalının regülasyonu için beklendiği gibi.
Filtre Kapasitörleri
Toplam 12 adet elektrolitik kapasitör bulunmakta, yalnız polimer kapasitör hiç yok. Polimer giriş segmentte pek rastlanılmaz.
Kapasitörlerin büyük çoğunluğu Hangcon diye bir markaya ait, hakkında bilgi bulabildiğimiz türden değil ne yazık ki. Tahminlerimize göre Lelon'un da altında bir seviyede diyebiliriz. Hangcon dışında bir de CS'in WE serisine ait 3 tane kapasitörü bulunmakta. Bütün kapasitörler yine şaşırtıcı bir şekilde 105°C'ye dayanıklı. CS için de Foai segmentinde desek yanlış olmayacaktır.
İşin iyi tarafı, en azından CS kapasitör için ripple değeri hesaplayabildik.
3000 saat boyunca 105°C'de ve 0.28Ohm dirençte 273mA ripple'ı V cinsine çevirdiğimizde 0.0764V elde eldiyoruz. Bunu da mV cinsine çevirdiğimizde elimize 76.4mV geçiyor. Bu değeri baz alacak olursak vasat olduğunu söyleyebiliriz. Yüksek ihtimal 12V kanalı içindir bu değer ancak hangi kanal olursa olsun vasat olduğu gerçeğini değiştirmez.
Süpervizör IC
Süpervizör IC modelimiz: 7610 XF30K8, datasheet'e baktığımızda sadece OVP, UVP ve PG gördük. PG zaten olmazsa olmaz bir koruma, IC'nin desteklemediği ama ünitede bulunan korumalar için PCB'ye ayrı devre yapılmış.
IC'nin desteklediği koruma sayısı az, segmentinden ne beklenirse fazlasını vermedi.
LEHİMLEME
Bu ünitenin bize gösterdiği en iyi şeylerden biri de lehim kalitesi oldu, herhangi bir akı veya eksik lehim yok. Segmentinin üstündeki ünitelerle kıyaslanabilir seviyede.
ARTILAR
- 12V MOSFET'leri
- Lehimleme kalitesi
- 105°C kapasitörler
EKSİLER
- EMI Filtresi
- Ne idüğü belirsiz (Hangcon) kapasitörler
- Doğrultucuda radyatör mevcut değil
- Hakkında herhangi bir veriye ulaşamadığımız çipler
- Kötü ripple değerleri
SONUÇ
Halihazırda bu üniteyi, idare etme amacı güdülmediği sürece, almak için bir sebep bulunmamaktadır. Çok daha kaliteli üniteler bütçe artışı yapılabilirse tercih edilmesi daha mantıklıdır.
En nihayetinde bilinmeyen ancak merak edilen bir ünitenin daha takkesi düşürüldü, destekleri için @Oreki'ye çok teşekkürlerimi sunarım. İncelenmesini istediğiniz bir ünite var ise elinizde yollamaktan çekinmeyin, inceleriz.
Okuyan herkese @Oreki ve @Sir Benjamin olarak teşekkür ederiz.
Halihazırda bu üniteyi, idare etme amacı güdülmediği sürece, almak için bir sebep bulunmamaktadır. Çok daha kaliteli üniteler bütçe artışı yapılabilirse tercih edilmesi daha mantıklıdır.
En nihayetinde bilinmeyen ancak merak edilen bir ünitenin daha takkesi düşürüldü, destekleri için @Oreki'ye çok teşekkürlerimi sunarım. İncelenmesini istediğiniz bir ünite var ise elinizde yollamaktan çekinmeyin, inceleriz.
Okuyan herkese @Oreki ve @Sir Benjamin olarak teşekkür ederiz.
Elinize sağlık.
