Marksizm hala geçerli mi?

Marksizm'in tamamına çürük bir fikir diyecek kadar bilgi ve deneyim sahibi değilim. Ama iktisat ve sosyoloji alanlarında çeşitli okumalar yapmış ve kurslar almış biri olarak Marx'ın yanıldığını tespit ettiğim birkaç konuyu açıklayayim:
1) Marx, proleter devrimin sanayileri hızla gelişen ülkelerde gerçekleşeceğini iddia etmişti. Ama devrim (veyahut iç savaş) sanayileşmenin oldukça seyrek, halkın tarlalarda çalıştığı Rusya'da gerçekleşti.
2) Marx, sanayi geliştikçe işçilerin çalışma şartlarının kötüleşeceğini ve sömürünün artacağını iddia etmişti. Fakat sanayileşme geliştikçe işçilerin yaşam kalitesi de arttı. İş kazasından ölümler, sanayisi gelişmiş ülkelerde çok seyrek. Fabrikada tozlu makineler arasında ölen insan sayısı gelişmiş ülkelerde neredeyse yok.
3) Marx, proleter sınıfın örgütleneceğini ve devrimin bu sayede gerçekleşeceğini savunmuştu. Fakat tarihte ve günümüzde görüyoruz ki işçi sınıfı içerisinde örgütlenmenin önüne geçen etnik köken/din/siyasi görüş gibi bir sürü kavram mevcut.
4) Şahsi kanaatim, Marx'ın (ve Engels'in) en büyük hatası determinizmi benimsemesidir. Marksizm'in din olarak bile değerlendirilmesine sebep olabilecek türden bir hata bu.
 

Yeni konular

Geri
Yukarı