OLED ekran nedir, nasıl üretilir, nasıl çalışır, bu makalemizde bu türden merak edilen soruları cevaplıyoruz.
Günümüzde televizyon, monitör veya akıllı telefon alışverişine çıkan hemen hemen herkes, OLED ibaresini görmüştür. Dev ekranlı TV’ler için pazarlama aracı olarak kullanılan, akıllı telefonlarda AMOLED gibi varyasyonlarını gördüğümüz OLED teknolojisi, modern panel sektörünün yeni standardı.
OLED paneller, elektrik verildiğinde ışık yayan karbon bazlı organik materyallerden üretilir. LCD’nin aksine arka aydınlatmaya ve filtrelere ihtiyaç duymamaları, OLED panelleri daha tasarruflu, daha ince ve üretmesi daha kolay kılıyor. Güç tasarrufunun yanı sıra parlak renkler, hızlı tepki süresi ve geniş görüntüleme açısı sayesinde görüntü kalitesi açısından OLED paneller oldukça iyi bir deneyim sunuyor.
Her ne kadar OLED terimi görece yeni olsa da, aslında OLED yapımında kullanılan materyaller 1960’larda keşfedilmiş. Buna rağmen araştırmacıların bu materyaller ve OLED teknolojisi üzerinde çalışmaya başlaması 1990’ların ortalarında başladı.
OLED nasıl çalışır?
OLED’in yapısı üç temel unsurdan oluşmaktadır. Bunlar; elektronların yerleştirildiği katot, elektronların çıkarıldığı anot ve yayma tabakasıdır. Modern OLED’ler her ne kadar verimlilik için fazladan tabakalar kullansa da, teknolojinin arkasındaki temel yapı bu üç unsurdan ibarettir.
OLED panel nasıl yapılır?
OLED panellerin yapımı birkaç adımdan oluşuyor. İlk olarak alt tabaka üretilir, temizlenir, arka panel oluşturulur, yatırılır, organik katmanlar desenlenir ve tüm paketi tozlanma ve oksijenden korumak için kapsülleme işlemi yapılır.
Organik katmanları desenlemek için birden fazla yol vardır. Ancak günümüzde en sık kullanılan yöntem vakum buharlaştırmadır. Ne yazık ki bu yöntemin sık kullanılması, verimli olduğu anlamına gelmiyor. Özellikle geniş yüzeylerde vakum buharlaştırma işlemini kullanmak oldukça zor olabiliyor
Bu sorunun üstesinden gelebilmek için kullanılan birkaç farklı alternatif mevcut. Bunlardan en popüleri, püskürtmeli mürekkep ile yazdırılan, çözünebilir OLED materyalleri kullanmak.
OLED materyalleri
Günümüzde çeşitli OLED materyalleri bulunuyor. Materyaller arasındaki en temel ayrım, küçük moleküllü OLED’ler (SM-OLED) ile büyük moleküllü OLED’ler (P-OLED) arasında yer alıyor. Piyasada bulunan çoğu OLED panel SM-OLED tabanlı üretiliyor. Buharlaşabilen bu materyaller, P-OLED materyallere göre verimlilik ve ömür konusunda çok daha iyi performans gösteriyor.
OLED yayıcı materyaller ise floresan ve fosforesan olmak üzere iki kategoriye ayrılıyor. Floresan materyaller daha uzun ömürlü olsa da, fosforesan materyallere göre daha az verimli çalışıyor. Günümüzde çoğu OLED paneller, mavi renk hariç fosforesan materyaller kullanmaktadır. Bu istisnanın sebebi ise mavi rengin floresan dışında yeterli ömre sahip olmaması.
OLED endüstrisinin yaşadığı sorunlar
OLED endüstrisi, halen OLED üretimi konusunda bazı sıkıntılar yaşıyor. İşte o sıkıntılardan bazıları:
- Materyal ömrü
- Çözünebilir OLED performansı
- Çözünür tabanlı üretim süreci
- Esnek OLED kapsülleme
- Esnek OLED’ler için daha kaliteli arka paneller
- 6. nesil sonrası için buharlaştırma işlemi ölçümü
- OLED ışıklandırma kapasitesi
Günümüzde OLED teknolojisi
Samsung günümüzde lider AMOLED üreticisi olarak karşımıza çıkıyor. Yılda 200 milyondan fazla AMOLED panel üreten Güney Koreli teknoloji devi, 5-10 inç arası mobil cihazlara odaklanmış durumda. Söz konusu dev ekranlar olduğunda ise liderliği LG Display alıyor.
Hem Samsung, hem de LG, mobil cihazlar ve giyilebilir teknolojilerde kullanılmak üzere esnek OLED paneller üretiyor. Bu panellerin üretim hacmi nispeten küçük olsa da, iki firmanın da ilerleyen yıllarda üretim kapasitelerini artırmaları bekleniyor.
OLED ışıklandırma sektöründe ise Philips ve LG Chem’in isimleri öne çıkıyor. Ne yazık ki günümüzde OLED ışıklandırma ürünler hem oldukça pahalı, hem de düşük üretim hacmine sahip. OLED ışıklandırma ürünleri çoğunlukla lüks aydınlatma armatürlerinde kullanılıyor.
