Teknoloji dünyasında yeniliklerin sonu yok. Tüm dünyada kullanılan Wi-Fi teknolojileri de çok hızlı bir şekilde gelişmeye devam ediyor. Çoğu kişi halen Wi-Fi 6 veya 6E’ye geçmemişken, ortaya standardın yeni hali Wi-Fi 7 çıktı. Biz de tüm dünyada kullanılan Wi-Fi standardının son sürümlerini kısaca kıyaslayalım dedik.
Wi-Fi 7 destekli cihazlar yavaş yavaş piyasadaki yerini almaya başladı. Peki bu cihazları almaya değer mi? Neler değişti? Wi-Fi 6’da mı (veya 6E) kalmalısınız yoksa Wi-Fi 7’ye geçmeye değer mi?
Özetle belirtecek olursak WiFi 7, WiFi 6 ve WiFi 6E’ye kıyasla önemli bir sıçrama niteliğinde. Daha yüksek hızları, daha düşük gecikme süreleri ve önemli kapasite artışlarıyla yeni kablosuz standart ciddi iyileştirmeler sunuyor. Gelin aralarındaki farklara birlikte bakalım, sonra kararı siz verin.
Wi-Fi 6 vs Wi-Fi 6E vs Wi-Fi 7
Standartları detaylı bir şekilde incelemeden önce farkları kısaca ele alalım istedik. Bu kez önce tabloları kullanarak bir kıyaslama yapalım, sonra kablosuz ağ bağlantı standartlarının yeniliklerine geçelim.
Wi-Fi 6
|
Wi-Fi 6E
|
Wi-Fi 7
|
|
Çıkış Tarihi
|
2019
|
2021
|
2024
|
IEEE Standardı
|
802.11ax
|
802.11ax
|
802.11be
|
Kullanılabilir Bantlar
|
2.4 GHz, 5 GHz
|
2.4 GHz, 5 GHz, 6 GHz
(Cihazlar 6 GHz uyumluysa)
|
2.4 GHz, 5 GHz, 6 GHz
(Cihazlar 6 GHz uyumluysa)
|
Maksimum Veri Aktarım Hızı
|
9.6 Gbps
|
9.6 Gbps
|
46 Gbps
|
Kanal Boyutu
|
20, 40, 80, 80+80, 160 MHz
|
20, 40, 80, 80+80, 160 MHz
|
320 MHz’e kadar
|
Modülasyon
|
1024-QAM OFDMA
|
1024-QAM OFDMA
|
4096-QAM OFDMA (eklentilerle)
|
MIMO
|
8×8 UL/DL MU-MIMO
|
8×8 UL/DL MU-MIMO
|
16×16 UL/DL MU-MIMO
|
RU
|
RU
|
RU
|
Multi-RU
|
MAC
|
/
|
/
|
MLO
|
Güvenlik
|
WPA3
|
WPA3
|
WPA3
|
Uyumluluk
|
Wi-Fi 6E standardıyla uyumlu olmayan önceki cihazlar.
|
BWi-Fi 6 ve önceki Wi-Fi standartlarıyla geriye dönük uyumlu.
|
Wi-Fi 6E ve önceki Wi-Fi standartlarıyla geriye dönük uyumlu.
|
Özellikler
|
OFDMA bant genişliği kullanımını artırıldı;
MU-MIMO çoklu kullanıcı deneyimi geliştirildi; 1024-QAM daha hızlı veri iletimi sağlıyor; TWT pil ömrünü uzatarak bakım ve şarj ihtiyaçlarını azaltıyor. |
Wi-Fi 6’nın tüm özelliklerini içeriyor;
Geniş 6 GHz bant kapasitesi; Daha yüksek hız elde etmek için 160 MHz kanallar; Mikrodalga parazitine karşı bağışıklık. |
Wi-Fi 6E’nin tüm özelliklerini içeriyor;
4,8 kat daha yüksek hız, 46 Gbps’ye kadar; 6 GHz’de 320 MHz’e kadar; 20 daha yüksek teorik iletim hızları; Kanalları toplamak için çoklu bağlantı işlemi (MLO). |
Uygulama
|
İşletmeler, kampüsler veya halka açık yerler gibi yoğun ortamlar için ideal ve birden fazla cihaz için istikrarlı bağlantılar sağlamakta.
|
Birleşik iletişim, AR/VR gibi bant genişliği yoğun ve düşük gecikmeli uygulamalar için uygun.
|
Akıllı şehirler, büyük ölçekli Nesnelerin İnterneti (IoT), gelişmiş tıbbi ekipman ve ultra yüksek çözünürlüklü medya iletimi gibi geleceğin kablosuz iletişim ihtiyaçları için mükemmel.
|
Öne çıkan farkları detaylarıyla birlikte tablo haline getirecek olursak:
Wi-Fi 6 | Wi-Fi 6E | Wi-Fi 7 | |
Frekans | WiFi 6 yönlendiriciler 2.4 GHz ve 5 GHz olmak üzere 2 frekans kullanıyor. 2.4 GHz frekansı düşük hıza ve geniş menzile sahip. Örneğin akıllı ev ürünlerini veya yazıcıları buna bağlayabilirsiniz. 5 GHz bant genişliği çoğunlukla bilgisayarlar ve akıllı telefonlar tarafından kullanılır. Frekans daha hızlıdır, ancak daha fazla cihaz bağlarsanız yavaşlar. | WiFi 6 ve WiFi 6E arasındaki tek fark ekstra 6G Hz frekansı. Bu, daha küçük bir menzile sahip daha da hızlı bir bant genişliği çeşidi. Sonuç olarak, yönlendiricinizin veya ağ istasyonunuzun yakınındaki cihazlar ekstra hızlı çalışabilir. Ayrıca cihazların bazıları 6 GHz üzerinden bağlantı kuracağından 5 GHz’lik bant fazla işgal edilmez. | WiFi 7 standardına sahip yönlendiriciler tüm frekansları aynı anda kullanabiliyor. Örneğin, masaüstünüz aynı anda hem 6 GHz hem de 5 GHz bant genişliğine bağlanabilecek. Bu fonksiyon çoklu bağlantı çalışması olarak adlandırılıyor. Yeni fonksiyon sayesinde daha yüksek internet hızları elde edebilirsiniz ve bağlantı her cihaz için ekstra kararlılık gösterecek. |
Maksimum Hız | WiFi 6 yönlendiriciler 160 MHz’e kadar bant genişliğini kullanıyor. Neticesinde ise yönlendirciler 5 GHz’lik bant genişliğinin tamamını kullanmakta. Sunulabilen maksimum hız 9.6 Gbps. | Wi-Fi 6 ile aynı şekilde 9.6 Gbps. | WiFi 7 yönlendiricilerin bant genişliği WiFi 6 yönlendiricilerin bant genişliğinin iki katı. 320 MHz ile yönlendiricinizin veya istasyonunuzun yakınındaki yönlendiriciler 46 Gbps’ye varan teorik hızlara ulaşabilir. Yönlendiriciler buna ek olarak tüm küçük bant genişliklerini de kullanmaya devam ediyor. Tüm frekanslar üzerinden aynı bant genişliğini kullanmak mümkün. Sonuç olarak, cihaz başına maksimum hız 46 Gbps. |
Paket Başına Veri |
1024 QAM: Yönlendiriciniz verileri bit grupları halinde gönderir. WiFi 6 yönlendiriciler veri paketi başına 1024 karakter veya 10 bit gönderebiliyor. WiFi 5 yönlendiriciler ise 8 bit ve 256 karakterlik paketler kullanıyordu. Yani Wi-Fi 6 ile bu veriler 4 kat daha hızlı aktarılabiliyor. Bunun tek avantajı ise verilerin paketlenirken bazı hatalar yaşanma ihtimali. Bu yüzden hız her zaman 4 kat daha hızlı değil. |
1024 QAM: Her şey Wi-Fi 6 ile aynı. | 4096 QAM:
WiFi 7 destekli yönlendiriciler 4096 karakterlik paketler gönderme kabiliyetine sahip. Bunun için paket başına 12 bit kullanılmakta. Sonuç olarak, en yeni yönlendiriciler 5 GHz bant genişliğinde 8900 Mbps’ye kadar hızlara ulaşabilir. WiFi 6 yönlendiriciler bu bant genişliği üzerinden en fazla 4800 Mbps hıza ulaşabiliyordu. Wi-Fi teknolojisini kullanan yönlendiriciler ile cihaz başına hız çok daha yüksek. |
Kaynak Birimleri (RU) | 1 tip RU ile OFDMA:
OFDMA sayesinde, yönlendiriciler 1 frekans bandı üzerinden birden fazla cihaz için veri aktarabiliyor. WiFi 6 yönlendiricileri bunu 1 tür kaynak birimi (resource unit) aracılığıyla yapmakta. WiFi 6 yönlendiricilerin WiFi birimlerinin tümü 78 kHz bant genişliğine sahip. Bu bantlardan biri bir engel veya başka bir internet bağlantısı nedeniyle parazitle karşılaşırsa, frekans bandı durur. Sonuç olarak, yönlendirici daha küçük bir menzile sahip ve bağlantı daha az kararlı. |
Wi-Fi 6 ile aynı. | Daha fazla RU türüyle OFDMA:
WiFi 7 yönlendiricilerin frekans bantları birden fazla kaynak birimi türüne ayrılır. Yönlendiriciniz, parazitle karşılaşmadan bir bandın ne kadar büyük olabileceğini belirlemekte. Bir RU’nun bir kısmı artık çalışmıyorsa, yönlendiriciniz artık bandın bu kısmı üzerinden veri göndermeyi bırakacak, bandın geri kalanı çalışmaya devam edecek. Bu sayede internetiniz artık hiçbir zaman sebepsiz yere kesilmeyecek. Yönlendiricinizin menzili de daha geniş, çünkü duvarlar çok fazla parazite neden olmuyor. |
Wi-Fi 6 Nedir?
Tıpkı Wi-Fi 7 gibi, Wi-Fi 6 da (802.11ax) çeşitli iyileştirmelerle birlikte Wi-Fi 5’in yerini aldı. 802.11ax, yüksek verimliliğe sahip kablosuz ağ olarak piyasaya sürüldü. Bu yeni isimlendirme standardı Wi-Fi Alliance tarafından belirlendi. Bir önceki nesiller, Wi-Fi 5 (802.11ac) ve Wi-Fi 4 (802.11n) olarak biliniyordu.
Wi-Fi 6, 802.11ac ile kıyaslandığında tekil kullanıcı veri transferini %37 daha hızlı gerçekleştirecek şekilde geliştirildi. Daha da önemlisi, özellikle kalabalık çevrelerde kullanıcı başına dört kat daha fazla veri transferi gerçekleştirebiliyordu. Ayrıca Wi-Fi 6 daha iyi güç verimliliğine sahipti ve cihazların batarya sürelerini artıracağı söylendi.
802.11ax, hücresel veri endüstrisinden alınan birçok çoklu kullanıcı teknolojisini kullanmaya başladı. MU-MIMO ve OFDMA olarak adlandırılan bu teknolojiler, çok daha fazla eş zamanlı bağlantı ve daha geniş kullanım imkanı sunarak performansı ve kapasiteyi artırdı.
Wi-Fi 6, daha sıkışık ağların bulunduğu alanlarda etkili oldu ve özellikle nesnelerin internetinin (IoT) gelişimine katkıda bulundu. Bununla birlikte, yeni standart çok daha fazla cihazın yükünü kaldırabiliyor ve daha iyi çoklu kullanıcı veri aktarım imkanı sunuyor.
OFDMA Teknolojisi
Her şeyden önce Wi-Fi 6 ile birlikte kullanıma sunulan ve çok önemli olan OFDMA teknolojisinden söz edelim. Eskiden bir cihaza birden fazla cihaz bağlandığında internet felç oluyordu, zaman içinde her şey değişti. Peki OFDMA nedir? Halihazırda LTE şebekesinde kullanılan OFDMA, Orthogonal frequency-division multiple access’in kısaltması. Türkçeye Dikey Frekans Bölmeli Çoklu Erişim olarak tercüme edebiliriz. Burada anahtar kelimeler Çoklu Erişim. OFDMA sayesinde AP artık aynı anda birden çok cihazla iletişim kurabiliyor. İşte bu, Wi-Fi 6’nın sunduğu en büyük yeniliklerden biri.
Fakat iş burada da bitmiyor. OFDMA ile kablosuz ağ kanallarının boyutu da değiştirilebiliyor. Peki buradaki amaç ne? Ağınıza bağlı cihazları düşünün. Bunların hepsi aynı bant genişliğine mi ihtiyaç duyuyor? Kesinlikle hayır. Neden binde bir veri aktarımı yapacak akıllı ampulünüz ile sürekli veri akışına ihtiyaç duyan dizüstü bilgisayarınız ağa aynı boyutta bir şeritten bağlı olsun ki? Wi-Fi 6 buna da bir çözüm getiriyor. Yeni teknoloji bağlanan cihazlarla iletişim kurup ne kadar bant genişliğine ihtiyaç duyduğunu belirliyor ve buna göre bir Kaynak Birimi (Resource Unit /RU) ayırıyor. Daha sonra da herhangi bir veri aktarımı gerektiğinde hepsiyle aynı anda iletişim kurabiliyor. Bu da Wi-Fi 6 teknolojisini önceki nesillere göre çok daha verimli hale getiriyor.
Durumu kısaca özetleyelim. IEEE 802.11ax olarak da bilinen Wi-Fi 6, Wi-Fi 5’i (IEEE 802.11ac) takip eden kablosuz ağ standardıydı. Halen aktif olarak kullanılıyor ve çok başarılı. Sürüm 6 ile dosya indirme ve yükleme süreleri hızlandı, cihaz bağlantıları daha sorunsuz hale geldi ve çevrimiçi deneyimler söz konusu olduğunda önemli bir ilerleme kaydedildi. Böylelikle Wi-Fi 6, ev ve ofis ortamlarında kablosuz iletişim için mükemmel bir seçenek haline geldi.
Wi-Fi 6E Nedir?
Wi-Fi 6’nın 2019 yılındaki tanıtımı büyük bir olaydı. Bir önceki Wi-Fi standardı olan 802.11ac yalnızca 5 gigahertz (GHz) bandını kullanırken, 802.11n hem 2,4 hem de 5 GHz bantlarını kullanıyordu. Wi-Fi 6 her iki bandı da kullanmakla kalmadı, aynı zamanda maksimum hızı saniyede 6,9 gigabitten (Gbps) 9,6 Gbps’ye çıkardı.
Ancak 2021’de Wi-Fi’de daha önce hiç gerçekleşmemiş bir şey oldu. Wi-Fi 6E adı verilen genişletilmiş bir 802.11ax sürümü kullanıma sunuldu. Wi-Fi 6E yalnızca bir yönlendiricinin gecikme süresini düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda FCC tarafından kilidi açılan ek bir spektrum bloğu sayesinde yeni bir 6 GHz bandı ekliyor. Bu da kullanıcılara çalışabilecekleri daha fazla bant sağlıyor. 2.4 GHz bandı en uzun menzile sahip seçenek olsa da 5 ve 6 GHz bantları çok daha hızlı.
Wi-Fi 6 yönlendiricileri 6 GHz bandına erişemese de Wi-Fi 6E’nin hız açısından Wi-Fi 6 ile aynı olduğunu belirtelim. Ayrıca Wi-Fi Mesh sistemleri kullanmayı düşünüyorsanız endişelenmeyin, çünkü birçok Mesh yönlendirici, ana taşıyıcı için 6 GHz bandını kullanmakta. Mesh cihazları 6 GHz bandı üzerinden iletişim kuracağından, diğer cihazlar için kullanılabilecek 2.4 ve 5 GHz bantları boşa çıkıyor.
Wi-Fi 6E’nin bir diğer önemli özelliği de önceki Wi-Fi standartlarına göre daha geniş kanallara sahip olması ve bu kanalların sayısının daha fazla olması. Çeşitli frekanslarda toplam 21 kanal var. Yani kalabalık bir bölgede yaşıyorsanız, komşunuzun yönlendiricisinden kaynaklanan parazitle karşılaşma olasılığınız daha düşük.
Yine de 6 GHz bandının bir dezavantajı var. Daha yüksek frekanslar kullandığından, çok daha kısa bir menzile sahip. Bu nedenle 6 GHz bandına bağlıysanız yönlendiricinize yakın olmanız gerekecek.
Özetle Wi-Fi 6E, geleneksel 2.4 GHz ve 5 GHz bantlarına ek olarak 6 GHz frekans bandını da kullanabilen bir Wi-Fi 6 türevi. Yani tamamen yeni bir standart değil ve Wi-Fi 6 ile aynı IEEE 802.11ax protokolüne dayanıyor.
Wi-Fi 6E’deki E’nin “extended (genişletilmiş)” anlamına gelmesinin nedeni bu. 6 GHz bandıyla yapılan ekleme, Wi-Fi 6E’nin 14 adede kadar ek 80 MHz kanalı veya yedi adede kadar ek 16 0MHz kanalı kullanmasını sağlıyor. Sonuç olarak, Wi-Fi 6 ile 9.6 Gbps hıza sahip olmasına rağmen daha iyi performans sunma potansiyeli var.
2021 yılında kullanıma sunulan yeni sürüm, eski cihazlar 6 GHz bandında çalışmayacağından dolayı sıkışıklık olmadan daha fazla cihazı idare edebiliyor ve daha az parazit sunuyor. Dahası, OFDMA ve MU-MIMO’nun geliştirilmiş bir versiyonu gibi Wi-Fi 6’nın tüm avantajlarını da beraberinde getiriyor.
Wi-Fi 7 Nedir?
Resmi olarak 802.11be olarak bilinen Wi-Fi 7, Wi-Fi 6E tarafından ortaya konan temel üzerine inşa edildi. Bu da 2.4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz kablosuz bantlarını desteklediği anlamına geliyor. Ancak Wi-Fi Alliance, çeşitli iyileştirmelerle birlikte Wi-Fi 7’nin Wi-Fi 6E’ye kıyasla daha yüksek aktarım hızları sunmasını, gecikme süresini azaltmasını ve genel ağ kapasitesini artırmasını sağladı.
Bu hedeflere ulaşmak için maksimum kanal bant genişliği 160 MHz’den 320 MHz’e iki katına çıkarılırken, maksimum MU-MIMO uzamsal akış sayısı da 8’den 16’ya çıktı. Karesel genlik modülasyonu (QAM), radyo sinyallerine daha fazla veri sıkıştırmak ve düzenlemek için kullanılan yöntemlerden biri. Wi-Fi 6 ve 6E’de 1024 QAM uygulanırken, Wi-Fi 7 ile 4098 (4K) QAM’ye sıçrama gerçekleşti. TP-Link’e göre 1024 QAM’den 4K QAM’ye geçiş ile %20 oranda teorik veri hızı iyileştirmesi sağlandı. Daha yüksek veri hızları ve spektral verimlilik sayesinde, Wi-Fi 7 yönlendiriciler daha fazla sayıda kablosuz cihaza güvenilir bir şekilde hizmet verebiliyor.
Wi-Fi 7, yönlendiricilerin aynı anda birden fazla kablosuz bant ve kanal kullanarak bir Wi-Fi 7 istemcisine bağlanmasına olanak tanıyan Multi-Link Operation (MLO) teknolojisini destekliyor. Örneğin bir Wi-Fi 7 aygıt 2.4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz bantlarını birleştiren tek bir birleşik bağlantı kullanarak bir Wi-Fi 7 yönlendiricisine bağlanabilir. Bu yöntem daha düşük gecikme süresi, daha yüksek veri hızları, gelişmiş bant yükü dengeleme ve daha yüksek ağ güvenilirliği gibi birçok avantaj sunmakta.
Wi-Fi 6E ile birlikte maksimum 9,6 Gbps’lik teorik maksimum veri hızı sunulabiliyordu. Tüm gelişmelerle birlikte Wi-Fi 7, maksimum hızı 46 Gbps’ye ulaştırabiliyor. Bahsettiğimiz değerler kağıt üzerinde, yani aldığımız cihazlarda bu değerleri görmek pek mümkün olmayabilir. Yine de Wi-Fi 6E’ye kıyasla ağ verimindeki potansiyel artış çok büyük.
Wi-Fi 6, Wi-Fi 5’e göre yalnızca artan hız artışları sunuyordu. Wi-Fi 7 ise çok yüksek bant genişliğiyle birlikte ışık hızında bağlantılar sağlayabilecek. Bu nedenle endüstride “802.11be EHT” şeklinde bir isimlendirme var. Sondaki EHT eki Son Derece Yüksek Verimlilik anlamına gelen Extremely High Throughput’tan geliyor.
Yedinci nesil Wi-Fi, önceki standartlar gibi geriye dönük uyumlu olacak. Ancak 802.11be ile sunulan yeni özelliklerden ve gelişmiş performanstan yararlanmak için cihazların Wi-Fi 7 destekli olması gerekecek. Başka bir deyişle, bağlantı sağladığınız akıllı telefonlar, dizüstü bilgisayarlar, TV’ler ve diğer cihazların yanı sıra yeni yönlendiriciler ve erişim noktaları gerekiyor.
Wi-Fi 6 iki yıl önce resmi olarak piyasaya sürüldüğünde, Frequency-Division Multiple Access (OFDMA), Multi-User, Multiple-Input, Multiple-Output (MU-MIMO) ve Target Wake Time (TWT) dahil olmak üzere genel performansı artırmak için tasarlanmış birkaç yeni kablosuz teknoloji kullanıma sunuldu. Aynı teknolojiler bazı küçük değişikliklerle birlikte Wi-Fi 7’de de mevcut olacak.
Özetle OFDMA, kanalları kaynak birimlerine (RU-resource unit) bölerek aynı anda birden fazla kullanıcıya iletilebilen daha küçük veri paketleri için olanak sağlıyor. Böylelikle gecikme süresi azaltılırken ağ kaynakları daha verimli kullanılabiliyor.
MU-MIMO ile kablosuz yönlendiriciler, eşzamanlı veri iletimine izin vermek için farklı uzamsal akışlar kullanarak video akışı ve çevrimiçi oyun gibi uygulamalar için daha yüksek performans sunabiliyor. TWT ise istemci cihazların ağa erişmeleri gerekene kadar uyku durumunda kalmalarını sağlayarak pil ömrünün korunmasına yardımcı oluyor. Wi-Fi 7 standardı bu (ve diğer) mevcut Wi-Fi 6 ve Wi-Fi 6E teknolojileri üzerine inşa edilecek ve birkaç yeni teknolojiyi de beraberinde getirecek.
Wi-Fi 7 Neler Sunuyor?
Wi-Fi 7 hala Wi-Fi 6E ile aynı üç bandı kullanıyor: 2,4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz. Peki Wi-Fi 7’nin önemi ne? Daha geniş kanallarla geliyor. Wi-Fi 7, 6 GHz bandının kanal boyutunu 160 MHz’den 320 MHz’e çıkararak ikiye katlıyor. Bunu iki şeritten dört şeride uzanan bir otoyol gibi düşünün; yani tek seferde iletilebilecek veri miktarı büyük ölçüde artacak. Sertifikalı yonga setleri üreten şirketlerden biri olan Intel’e göre, tipik bir Wi-Fi 7 dizüstü bilgisayar, Wi-Fi 6/6E ile mümkün olan 2,4 Gbps’den 2,4 kat daha hızlı olan 5,8 Gbps’lik bir “maksimum potansiyele” ulaşabilir.
Wi-Fi 7’ye yönelik bir diğer önemli adım ise Multi-Link Operation (MLO-Çoklu Bağlantı Operasyonu). Wi-Fi 6 ve 6E birden fazla banda erişim sağlarken, cihazlar aynı anda yalnızca bir banda bağlanabiliyordu. MLO, Wi-Fi 7 cihazlarının aynı anda iki banda bağlanmasına olanak tanıyor. Bu sayede daha yüksek hızlarla birlikte gelişmiş güvenilirlik ve ultra düşük gecikme süreleri elde edilebilecek.
Otoyol benzetmesine geri dönelim. Wi-Fi’nin eski sürümlerinde, arabalar aynı anda yalnızca bir şeritte hareket edebiliyordu ve trafik sıkışıklığı olduğunda farklı bir şeride geçebiliyordu. MLO ile arabalar aynı anda iki otoyolda seyahat edebilecek ve trafik sıkışıklığının getirdiği yavaşlamaların önüne geçebilecek.
Yeni standart, gecikmeyi ve paraziti daha da azaltmak için tasarlanmış Multiple Resource Unit (MRU-Çoklu Kaynak Birimleri) kullanan gelişmiş OFDMA işlemleri sunacak. En büyük gelişme ise MU-MIMO akışlarının iki katına çıkarılarak 16’ya yükseltilmesi. Bu, endüstrinin Wi-Fi 6’ya kıyasla bu kadar büyük genel verim artışlarını sunabilmesinin arkasındaki temel itici güç.
Ek olarak, Wi-Fi 7 ile yönlendiricinin belirli veri iletimi türleri için bant genişliğini ayırmasına olanak tanıyan Restricted Target Wake Time (Kısıtlı Hedef Uyanma Süresi) özelliğiyle sunulması bekleniyor. Amaç ise ağ kaynaklarını optimize ederken bağlı cihazların pil ömrünü korumak. Kısa bir özet geçerek Wi-Fi 7’nin yeniliklerine bakalım:
- Artırılmış Kanal Bant Genişliği: Wi-Fi 7, maksimum kanal bant genişliğini 160 MHz’den 320 MHz’e iki katına çıkararak daha hızlı veri iletimi sunacak. MHz aralığı ne kadar büyük olursa, içine o kadar fazla veri koyabilirsiniz. Bu genişletilmiş bant genişliği ile her zamankinden daha yüksek kablosuz indirme hızları görebilirsiniz. Her bant kanallara bölünmekte. 2.4-GHz bandı her biri 20 megahertz (MHz) olan 11 kanaldan oluşuyor. 5-GHz bandında 45 kanal var, ancak 20 MHz sınırının aksine 40 MHz veya 80 MHz kanallar oluşturmak için birleşebilirler. 6-GHz bandı 60 kanalı destekliyor ve Wi-Fi 6E ile bu kanallar 160 MHz’e kadar genişleyebiliyor. Wi-Fi 7, 320 MHz genişliğe kadar olan kanalları destekleyecek. Kanal ne kadar genişse, o kadar fazla veri iletebilecek.
- 4K Quadrature Amplitude Modulation (QAM): QAM tarafındaki gelişmeler, her sinyalin bir kanala Wi-Fi 6E’ye göre %120’ye kadar daha fazla veri sığdırmasını sağlayacak. QAM, radyo frekansı dalgalarında veri iletmek ve almak için kullanılan bir yöntem. Ne kadar yüksek olursa o kadar fazla bilgi toplayabilirsiniz. Wi-Fi 7 4K-QAM desteği sunarken, Wi-Fi 6 1.024-QAM ve Wi-Fi 5 256-QAM ile sınırlıydı. Sonuç olarak, QAM arttıkça menzil düşer ve daha güçlü bir sinyale ihtiyaç duyarsınız.
- Multi-Link Operation (MLO): Bu özellik, cihazların bağlantıları iki veya üç banda (2,4 GHz, 5 GHz ve 6 GHz) yaymasını sağlayarak hızı ve kararlılığı artıracak. Bir bant kapsama alanı dışındaysa, cihaz yeniden bağlanmaya gerek kalmadan sorunsuz bir şekilde diğerine geçebilecek. Wi-Fi 7’deki belki de en heyecan verici gelişme bu. MLO, bantlar arasında çeşitli frekansları tek bir bağlantıda birleştirebiliyor. Bir Wi-Fi 7 yönlendirici, aynı anda farklı bantlardaki iki veya daha fazla kanal üzerinden bir Wi-Fi 7 cihazına bağlanabilir. MLO potansiyel olarak daha fazla veri iletebilen daha geniş kanallar sağlamakta. Hız her zaman öncelikli değildir, ancak MLO aynı zamanda daha verimli performans sağlıyor. Bir Wi-Fi 7 yönlendirici, tıkanıklığı ve diğer parazitleri hesaba katabilir ve bu sorunların üstesinden gelebilmek için en iyi kanalı seçerek veri iletimi yapabiliyor. Böylelikle istikrarlı bir bağlantı sağlanıyor ve düşük gecikme süresi korunuyor.
- Geliştirilmiş Gecikme Süresi: Üç bandın tamamının entegrasyonu, ulaşım süresi kısıtlamasını azaltarak veri paketlerinin anında iletilmesi olasılığını artırıyor. Bu ilerlemeler, özellikle çevrimiçi oyun ve video konferans gibi düşük gecikme gerektiren uygulamalar için faydalı.
- MU-MIMO Geliştirmesi: Wi-Fi 7 daha fazla çok kullanıcılı, çok girişli, çok çıkışlı (MU-MIMO) uzamsal akışı destekliyor. Başka bir deyişle, yönlendiricilerin aynı anda daha fazla cihazla iletişim kurması sağlanıyor. Özellikle çok sayıda kişinin ağa bağlantığı ortamlarda verimlilik ve stabilite artacak.
- Multi Resource Unit (RU): Eski Wi-Fi 6/6E ve önceki sürümlerde, yüksek hızlı bir kanalın bir kısmı başka bir cihaz tarafından kullanıldığında kanalın tamamı kullanılamıyordu. Wi-Fi 7 ile boş alan varsa kanal paylaşılabiliyor.
- Sıkıştırılmış Bloklar: 512’li sıkıştırılmış blok yapısı ile azaltılmış ek iletişim yükü.
Özetle daha hızlı, daha güvenilir, düşük gecikmeli performansı sürdürebiliyor, daha verimli ve daha fazla cihazla birlikte daha stabil bağlantı sunuyor. Bu avantajlarla birlikte kablosuz bağlantı teknolojileri kablolu bağlantıya biraz daha yaklaştı diyebiliriz. Özellikle çevrim içi oyunlarda ve bulut tabanlı oyunlarda deneyim iyileşecek. Wi-Fi 7 ayrıca tıkanıklık ve parazitle de mücadele ederek cihazların yoğun olduğu veya komşu ağların çakıştığı alanlara somut faydalar getiriyor. Kalabalık ortamlarda sağlanan gelişmiş bağlantı deneyimi, özellikle şirketler, büyük mekanlar ve açık alanlar için çok daha önemli.
Wi-Fi 7’ye Geçilir mi?
Wi-Fi 7, Wi-Fi 6E’ye kıyasla çeşitli yönlerden geliştirmeler sunan önemli bir yükseltme. Daha yüksek verim, daha düşük gecikme süresi, artırılmış kapasite ve daha yüksek ana taşıyıcı hızları (ağ sistemleri için) sunuluyor. Diğer yandan, birçok yönlendirici üreticisi bu Wi-Fi 7 geliştirmelerini daha hızlı çok çekirdekli SoC’ler ve 10 Gbps LAN/WAN bağlantı noktaları gibi donanım düzeyinde güzelliklerle tamamlıyor.
Asıl düşünmemiz gereken ise maliyetler. Şu andan Wi-Fi destekli ağ ürünlerinin fiyatı çok pahalı. Bu yönlendiricileri yüksek fiyatlarla erkenden satın alanlar, öncelikle mümkün olan en yüksek performansı isteyen ve Wi-Fi 7 ürünler piyasaya çıktığında ilk günden hazır olmak isteyen bütçeli kişiler.
Tamamen işlevsel bir Wi-Fi 7 ağına sahip olmak için gerekli sürücü/yazılım gereksinimleri henüz tam olarak hazır değil. Evet Wi-Fi 7 kullanılabilir, ancak pazarın yeni standardı tam olarak benimsemesi için biraz daha zaman var. En azından 2024 sonu ve 2025 başlarına kadar işlerin rayına oturmasını bekleyebilirsiniz. Hayır ben gerekli bütçeye, destekli cihaza sahibim ve yüksek performans istiyorum diyorsanız geçiş yapabilirsiniz.
Wi-Fi 7 Eski Cihazlarla Uyumlu mu?
Evet, uyumlu. Mevcut tüm dizüstü bilgisayarlarınız, akıllı telefonlarınız ve TV’leriniz, şimdiye kadar olduğu gibi Wi-Fi 7 yönlendirici ile çalışmaya devam edecek.
Kullanmak İçin Ne Gerekli?
Wi-Fi 7’yi kullanmak için en az bir Wi-Fi 7 yönlendiriciye ve Wi-Fi 7 özellikli bir cihaza ihtiyacınız var. Bununla birlikte, eski donanımınızı yeni bir Wi-Fi 7 yönlendirici ile kullanmaya devam edebilirsiniz.
Wi-Fi 7 Destekli Cihazların Faydasını Görecek miyiz?
Akıllı telefon veya diğer cihazlar fark etmeksizin, satın almış olduğunuz Wi-Fi 7 destekli ürünler tek başına bir anlam ifade etmiyor. Wi-Fi 7 ile çalışan bir ağ cihazı kullanmadığınız sürece Wi-Fi 7’nin tüm nimetlerinden faydalanamazsınız.
Desteksiz Bilgisayara Wi-Fi 7 Desteği Kazandırabilir miyiz?
Bu mümkün. Bilgisayarınızda boş bir PCIe NGFF 2230 M.2 yuvasına ihtiyacınız olacak. Bu yuvaya yaklaşık 40 dolarlık Intel BE200 Wi-Fi 7 adaptörünü takabilirsiniz. Bilgisayarınızda ayrıca Linux ya da Windows çalışıyor olmalı ve Intel işlemciye sahip olmalı.