Giriş.
Bu makale çok merak edilen Y2K hatasını ve 2038 yılı problemini anlatacaktır.
Hazırsanız başlayalım.
Technopat'tan herkese merhaba! Ben @351633.
Bu gün sizlere meşhur 2038 hatası ile Y2K hatasını anlatacağız.
Fakat, başlamadan önce bilmeniz gereken kavramlar var bu kavramları öğrenerek konuyu daha iyi anlayabilirsiniz.
Gelin bir bakalım.
Temel kavramlar ve Bit değerleri.
Her konuyu anlatmadan önce daha iyi anlamanız için kavramlar vermekteyim gelin bu sefer bir bakalım.
Elbet, konuyu direkt anlatıp geçebilirim fakat sizlerin anlaması için bilmeniz gereken çoğu terimi anlatacağım.
Anlamları ile gelecek olan terimleri lütfen okuyun ve konuyu bu bakış açısından anlamaya çalışın.
Bit: Bit'i ikili sistemde bir sayı dizisi olarak tanımlayabiliriz. Bu sayı sıfırlardan ve birlerden oluşur. Ne kadar çok Bit'iniz olursa o kadar çok veriyi ifade etmek mümkün olur. n adet Bit, 2^n adet farklı bilgi parçasını ifade eder. Pek çok donanım, veri akışı ile çalışmaz.
POSIX ve Zaman sayacı: POSIX veya Zamansal sayaç UNIX, Linux gibi pek çok modern işletim sistemi tarafından kullanılan bir zaman ifade aracıdır.
Bu sayacın gösterim limiti ve verebileceği pozitif değer (yani zaman limiti limitlidir).
İşlemci Bit mimarileri: İşlemcilerin yazmaç, sanal adres, okuyucu gibi temel iç ünitelerine yapılan modifikasyonlar ve iyileştirmeler ile işlem hacminin arttırılması sonucu 16 Bit değerinden 32 Bit değerine yükselmesi gibi Intel ve AMD kendine ait 64 Bit mimariler tasarladıkları gibi AMD x86-64 mimarisini kullanabilir çünkü bu iki şirket işlemci dünyasının mihenk taşıdır.
Y2K ve 2038: Bütün işlemciler artık sayacakları pozitif değerleri bitireceği yılları ön gören uzmanlar bu tarihler içinde çeşitli mimarilerin çökeceğini söylemektedir.
Belki, hiç gerçekleşmese bile Y2K 1999 yılı boyunca bütün dünyayı ayağı kaldırmış hatadır.
Zaman ve işlemci arasında geçen kanlı mücadele.
İşlemciler en basitinden bir sayaçtır.
Ve Bit dediğimiz olaysa bu sayaçlara bağlıdır.
Yani, işlemciler mantıksal işlem yaptıkları gibi sayma yapmaktadır.
İşlemcileri çökerten olaysa artık (+) değer sayamaması ve ölmesi.
Kısaca, işlemciyi sayan bir çocuk gibi düşünebilirsiniz.
Sadece 100'e kadar saymayı bilen çocuk 101 diyemez ve 1 sayısına tekrar döner.
Ama 1000000000 kadar sayabilen bir insansa yolun sonuna kadar gidebilir.
Kısaca bütün çökme hatalarının nedeni bundan kaynaklıdır.
AMD ve Intel bu sorunu çözmek için sürekli mimari ve yazılımsal iyileştirmeler yapmaktadır.
Y2K ve 1999 yılı.
Tarih 1999 31 Aralık yani yeni yıl ve yeni bir çağın başlangıcı olacak olan 2000 yılına artık sadece saatler hatta dakikalar kaldı.
İnsanlar evleri içinde huzurla kutlamalar yaparken veya sadece oturup etrafını izlerken hükümet görevlileri ve bilgisayar forumlarını bir telaş aldı.
Y2K yani 16 Bit işlemcilerin artık pozitif değer sayamacağı ve çökeceği gerçeği.
Kanlı bir gerçeğin gerçekleşmesine sadece dakikalar kalmışken bütün ülkeler hatta Türkiye dahil elektrik gibi hizmetler kesilmesin diye her bir trafoya mühendis yerleştirmiştir.
Çünkü eğer teori gerçek olsaydı bütün sistemler çökecek ve her şey duracaktı.
Korkulanın aksine, 16 Bit işlemciler saymayı durdurmaz ve çoğu sistem kazasız belasız 2000 yılını görür 1990 yılına doğru çıkan 32 Bit işlemciler ile bu hata o zaman için uzun bir süre olan 2038 yılına ertelenir.
Fakat, bu tarz sistemler bozulmalar gösterir gördüğünüz gibi tarih 1900 yılına gider.
Ama, herkes mutludur çünkü korkulan olay gerçekleşmez ve ufak hasarlar ile 1999 yılı atlatılır.
Şimdi, ise 32 Bit işlemcileri bekleyen ve gerçekten kaçınılmaz son olan 2038 yılı problemi vardır.
Ve artık sadece bu yazının yayınladığı tarihe göre bu hata tam olarak 17 yıl kalmıştır.
Saniye kum gibi akmakta ve 32 Bit işlemciler her saniye boyunca sayabileceği bütün değerleri bitirmeye başlamakta.
2038 Yılı hatası ve tahmini büyük 32 Bit çöküşü.
Y2K hatasından kurtulmayı başaran 32 Bit işlemcileri daha büyük bir son beklemektedir.
2038 yılı içinde artık 32 Bit işlemciler sayabileceği bütün pozitif değeri bitirecek ve Y2K içinde olduğu gibi 1900 veya 1970 yılına dönecek.
Ve bu olay Ocak ayının salı gecesi içinde gerçekleşecek.
Kısaca, tam 17 yıl sonra bir salı gecesi bütün sistemleri çökertecek en azından 32 Bit olanları.
Bütün olayın nasıl olacağını merak eden kişiler bu hareketli resime bakarak olayı anlamaya çalışabilir.
Kısaca, 2038 yılı 32 Bit işlemcilerin sonu olacak.
Bu hatayı çözmek için üreticiler yazılımsal önlemler almış bulunmakta.
Örneğin zaman sayaçları artık 32 değil 64 olarak işlenmekte ama kim bilir belki gerçekten 32 Bit sistemler gerçekten çökecektir.
Sayacı sıfırlamak.
Pekala, işlemci diyelim sayabileceği tüm değeri saydı ve bir çocuk gibi 1 sayısına tekrar döndü veya sayabileceği pozitif değer kalmadığından tekrar başa dönmek zorunda.
Peki, sayacı sıfırlar ve başa sokarsak ne olur?
Yani 1 Ocak 1970 saat 01:00
Bu kritik açık halen tüm telefonları çökertmekte (en azından hatrı sayılır kısmı).
Bu videoyu izlerseniz cesareti olan bir kullanıcı sayacı sıfırlıyor ve telefonu çökertiyor.
Çöken telefon daha açılmıyor ve öylece kalıyor.
Sonuç.
Bu gün sizler ile meşhur Y2K ve 2038 hatasını anlattık.
Elbet biriler 64 Bit ne zaman çöker diyebilir.
Tahminen 2486 veya 2068 yılı içinde çökmeleri beklenmekte.
Bir sorunuz olursa sorabilirsiniz.
Ben @351633 başka bir makale içinde görüşmek üzere.
İyi Sosyal'ler.
Bu makale çok merak edilen Y2K hatasını ve 2038 yılı problemini anlatacaktır.
Hazırsanız başlayalım.
Technopat'tan herkese merhaba! Ben @351633.
Bu gün sizlere meşhur 2038 hatası ile Y2K hatasını anlatacağız.
Başlamadan önce ufak bir müzik önermek istiyorum:
Fakat, başlamadan önce bilmeniz gereken kavramlar var bu kavramları öğrenerek konuyu daha iyi anlayabilirsiniz.
Gelin bir bakalım.
Temel kavramlar ve Bit değerleri.
Her konuyu anlatmadan önce daha iyi anlamanız için kavramlar vermekteyim gelin bu sefer bir bakalım.
Elbet, konuyu direkt anlatıp geçebilirim fakat sizlerin anlaması için bilmeniz gereken çoğu terimi anlatacağım.
Anlamları ile gelecek olan terimleri lütfen okuyun ve konuyu bu bakış açısından anlamaya çalışın.
Bit: Bit'i ikili sistemde bir sayı dizisi olarak tanımlayabiliriz. Bu sayı sıfırlardan ve birlerden oluşur. Ne kadar çok Bit'iniz olursa o kadar çok veriyi ifade etmek mümkün olur. n adet Bit, 2^n adet farklı bilgi parçasını ifade eder. Pek çok donanım, veri akışı ile çalışmaz.
POSIX ve Zaman sayacı: POSIX veya Zamansal sayaç UNIX, Linux gibi pek çok modern işletim sistemi tarafından kullanılan bir zaman ifade aracıdır.
Bu sayacın gösterim limiti ve verebileceği pozitif değer (yani zaman limiti limitlidir).
İşlemci Bit mimarileri: İşlemcilerin yazmaç, sanal adres, okuyucu gibi temel iç ünitelerine yapılan modifikasyonlar ve iyileştirmeler ile işlem hacminin arttırılması sonucu 16 Bit değerinden 32 Bit değerine yükselmesi gibi Intel ve AMD kendine ait 64 Bit mimariler tasarladıkları gibi AMD x86-64 mimarisini kullanabilir çünkü bu iki şirket işlemci dünyasının mihenk taşıdır.
Y2K ve 2038: Bütün işlemciler artık sayacakları pozitif değerleri bitireceği yılları ön gören uzmanlar bu tarihler içinde çeşitli mimarilerin çökeceğini söylemektedir.
Belki, hiç gerçekleşmese bile Y2K 1999 yılı boyunca bütün dünyayı ayağı kaldırmış hatadır.
Zaman ve işlemci arasında geçen kanlı mücadele.
İşlemciler en basitinden bir sayaçtır.
Ve Bit dediğimiz olaysa bu sayaçlara bağlıdır.
Yani, işlemciler mantıksal işlem yaptıkları gibi sayma yapmaktadır.
İşlemcileri çökerten olaysa artık (+) değer sayamaması ve ölmesi.
Kısaca, işlemciyi sayan bir çocuk gibi düşünebilirsiniz.
Sadece 100'e kadar saymayı bilen çocuk 101 diyemez ve 1 sayısına tekrar döner.
Ama 1000000000 kadar sayabilen bir insansa yolun sonuna kadar gidebilir.
Kısaca bütün çökme hatalarının nedeni bundan kaynaklıdır.
AMD ve Intel bu sorunu çözmek için sürekli mimari ve yazılımsal iyileştirmeler yapmaktadır.
Y2K ve 1999 yılı.
Tarih 1999 31 Aralık yani yeni yıl ve yeni bir çağın başlangıcı olacak olan 2000 yılına artık sadece saatler hatta dakikalar kaldı.
İnsanlar evleri içinde huzurla kutlamalar yaparken veya sadece oturup etrafını izlerken hükümet görevlileri ve bilgisayar forumlarını bir telaş aldı.
Y2K yani 16 Bit işlemcilerin artık pozitif değer sayamacağı ve çökeceği gerçeği.
Kanlı bir gerçeğin gerçekleşmesine sadece dakikalar kalmışken bütün ülkeler hatta Türkiye dahil elektrik gibi hizmetler kesilmesin diye her bir trafoya mühendis yerleştirmiştir.
Çünkü eğer teori gerçek olsaydı bütün sistemler çökecek ve her şey duracaktı.
Korkulanın aksine, 16 Bit işlemciler saymayı durdurmaz ve çoğu sistem kazasız belasız 2000 yılını görür 1990 yılına doğru çıkan 32 Bit işlemciler ile bu hata o zaman için uzun bir süre olan 2038 yılına ertelenir.
Fakat, bu tarz sistemler bozulmalar gösterir gördüğünüz gibi tarih 1900 yılına gider.
Ama, herkes mutludur çünkü korkulan olay gerçekleşmez ve ufak hasarlar ile 1999 yılı atlatılır.
Şimdi, ise 32 Bit işlemcileri bekleyen ve gerçekten kaçınılmaz son olan 2038 yılı problemi vardır.
Ve artık sadece bu yazının yayınladığı tarihe göre bu hata tam olarak 17 yıl kalmıştır.
Saniye kum gibi akmakta ve 32 Bit işlemciler her saniye boyunca sayabileceği bütün değerleri bitirmeye başlamakta.
2038 Yılı hatası ve tahmini büyük 32 Bit çöküşü.
Y2K hatasından kurtulmayı başaran 32 Bit işlemcileri daha büyük bir son beklemektedir.
2038 yılı içinde artık 32 Bit işlemciler sayabileceği bütün pozitif değeri bitirecek ve Y2K içinde olduğu gibi 1900 veya 1970 yılına dönecek.
Ve bu olay Ocak ayının salı gecesi içinde gerçekleşecek.
Kısaca, tam 17 yıl sonra bir salı gecesi bütün sistemleri çökertecek en azından 32 Bit olanları.
Bütün olayın nasıl olacağını merak eden kişiler bu hareketli resime bakarak olayı anlamaya çalışabilir.
Kısaca, 2038 yılı 32 Bit işlemcilerin sonu olacak.
Bu hatayı çözmek için üreticiler yazılımsal önlemler almış bulunmakta.
Örneğin zaman sayaçları artık 32 değil 64 olarak işlenmekte ama kim bilir belki gerçekten 32 Bit sistemler gerçekten çökecektir.
Sayacı sıfırlamak.
Pekala, işlemci diyelim sayabileceği tüm değeri saydı ve bir çocuk gibi 1 sayısına tekrar döndü veya sayabileceği pozitif değer kalmadığından tekrar başa dönmek zorunda.
Peki, sayacı sıfırlar ve başa sokarsak ne olur?
Yani 1 Ocak 1970 saat 01:00
Bu kritik açık halen tüm telefonları çökertmekte (en azından hatrı sayılır kısmı).
Bu videoyu izlerseniz cesareti olan bir kullanıcı sayacı sıfırlıyor ve telefonu çökertiyor.
Çöken telefon daha açılmıyor ve öylece kalıyor.
Sonuç.
Bu gün sizler ile meşhur Y2K ve 2038 hatasını anlattık.
Elbet biriler 64 Bit ne zaman çöker diyebilir.
Tahminen 2486 veya 2068 yılı içinde çökmeleri beklenmekte.
Bir sorunuz olursa sorabilirsiniz.
Ben @351633 başka bir makale içinde görüşmek üzere.
İyi Sosyal'ler.
Son düzenleme:
. İşlemcim 64-bit destekliyor, 32-bit kullanmam sorun teşkil eder mi?
