Rehber Debootstrap ile herhangi bir dağıtım üzerinden Debian kurulumu

Selam.

Bugün sizlere debootstrap aracı ile Debian kurulumunu anlatacağım. Bu araç sayesinde istediğiniz paketleri kendiniz kurup, sistemde istemediğiniz paketlerin kurulmasını engellemiş olursunuz.

Kurulumun yapılacağı sistem UEFI, 64 bit sistemdir.

Bu kurulumu yapabilmek için herhangi bir dağıtımı kullanabilirsiniz (debootstrap'i depolarında bulunduran dağıtımlarda). Ben bugün Arch Linux üzerinden yapacağım.

Hazırsanız başlayalım.

Disk konfigürasyonu​

Tıpkı Arch Linux'ta olduğu gibi manuel olarak diskimizde düzenleme yapmamız gerekecek.

Kod:
300M  -> EFI Bölümü
Kalan -> Sistem bölümü

Disk konfigürasyonunu bu şekilde ayarlayacağım. Swap bölümünü ben dosya olarak oluşturacağım.

20230619_15h53m53s_grim.png


Disk bölümlendirmeyi bilmiyorsanız Arch Linux Kurulumu isimli konumda bunu detaylıca açıklıyorum. Oraya bakabilirsiniz.

20230619_15h56m24s_grim.png


Disk bölümlerini oluşturduğumuza göre şimdi bu bölümleri biçimlendirelim.

Bash:
# Disk bölümünüz ne ise XXX yazan yere onu gireceksiniz
mkfs.fat -F32 /dev/XXX
mkfs.ext4 /dev/XXX

# Örneğin benim kurulumumda şu şekilde yapacağım:
mkfs.fat -F32 /dev/vda1
mkfs.ext4 /dev/vda2

20230619_15h58m30s_grim.png


Tamamdır. Disk işlemlerini bitirdik. Şimdi diğer adıma geçelim!

Temel Debian Sisteminin Kurulumu​

Bu adımda öncelikle oluşturduğumuz disk alanlarını bağlayacağız. Şu şekilde bağlayabilirsiniz:

Bash:
# İlk önce temel sistemin bulunacağı disk bölümünü bağlayacağız.
mount /dev/XXX /mnt

# Ardından EFI bölümünü bağlayacağız. Bağlamadan önce iki tane klasör oluşturmamız gerekiyor.
mkdir -p /mnt/boot/efi

# Artık bağlayabiliriz.
mount /dev/XXX /mnt/boot/efi

20230619_16h02m23s_grim.png


Diskimizi de bağladığımıza göre artık Debian paketlerini kurabiliriz.
Bunun için önce debootstrap, debian-archive-keyring ve debian-ports-archive-keyring paketlerini kuracağız (Paket isimleri taban dağıtımlarda değişiklik gösterebilir).

Bash:
# Root yetkilerle
pacman -Sy debootstrap debian-archive-keyring debian-ports-archive-keyring

Paketler sorunsuz bir şekilde kurulduktan sonra şu komutu çalıştırıp Debian paketlerini kurmaya başlıyoruz:

Bash:
# debootstrap: komutumuzun kendisi.
# --verbose: komut çıktılarını detaylı hâle getirir.
# --arch: işlemci mimariniz ne ise onu seçeceksiniz -> x86_64: amd64
# --include: debootstrap'in dahil etmediği paketler vardır. Siz bu kısımda kendi istediğiniz ek paketleri girebilirsiniz.
# bookworm: Debian tabanlı sürümün kod adıdır. Buraya Ubuntu sürüm kodlarını veya Linux Mint sürüm kodlarını girip o sistemleri de kurabilirsiniz.
# /mnt: Kurulum işlemi için Debian sistemin hangi dizine bağlanacağını gösterir. Biz diskimizi /mnt klasörüne bağlamıştık.
# http://deb.debian.org/debian: Biz Debian 12 kuracağımız için bu alan adresinden indirme yapacağız. Eğer Ubuntu kurmak isterseniz Ubuntu'nun alan adını girip sürüm kodunu gireceksiniz. Keza Linux Mint'te de aynı şekilde yapacaksınız.
debootstrap --verbose --arch amd64 --variant=minbase --include=python3,python3-pip,build-essential,sudo bookworm /mnt http://deb.debian.org/debian

20230619_16h09m51s_grim.png


Paketlerimiz indirilmeye başladı. Bu noktada biraz bekleyeceğiz.

20230619_16h11m41s_grim.png


Bu yazıyı gördüğünüzde işlemin bitmiş olduğunu anlayacaksınız.

Sırada fstab dosyası oluşturmak var. Bunu da şu şekilde yapıyoruz:

Bash:
genfstab -U /mnt > /mnt/etc/fstab

Bu komutu da çalıştırdıktan sonra artık Debian sistemimize giriş yapabiliriz:

Bash:
arch-chroot /mnt /bin/bash

Chroot Ortamına Geçiş ve Temel Hazırlıklar​

İlk olarak eğer benim gibi alacritty terminal kullanıyorsanız şunun gibi bir hata alabilirsiniz:

20230619_16h16m08s_grim.png


Çözümü basit:

Bash:
export TERM=xterm

Artık bu hatayı almıyorsunuz.

Benim gözlemlediğim kısmıyla Debian sistemlerde $PATH değişkeni eksik. Bunu şu şekilde düzeltebiliriz:

Bash:
export PATH="$PATH:/usr/sbin:/bin:/sbin"

Aynı zamanda şimdilik sistem dilimizi C yapacağız:

Bash:
export LANG=C

20230619_16h20m09s_grim.png


Güzel. Devam edelim.
Öncelikle i386 yapısını dpkg'a ekleyeceğiz.

Bash:
dpkg --add-architecture i386

Şimdi bize bir yazı düzenleme programı lazım. Bu noktada ben neovim kullanacağım. Siz hangisini istiyorsanız kullanabilirsiniz. Kullanmadan önce indirmeniz gerekiyor. 🙂

Bash:
# neovim: neovim -> nvim
# nano: nano -> nano
# vim: vim -> vim
# micro: micro -> micro
apt install neovim

Kurduktan sonra /etc/apt/sources.list dosyasına ekleme yapacağız. Ben bu dosyayı şu şekilde düzenliyorum:

Kod:
# deb http://deb.debian.org/debian bookworm main

deb http://deb.debian.org/debian bookworm main contrib non-free non-free-firmware
deb-src http://deb.debian.org/debian bookworm main contrib non-free non-free-firmware

deb http://deb.debian.org/debian-security bookworm-security main contrib non-free non-free-firmware
deb-src http://deb.debian.org/debian-security bookworm-security main contrib non-free non-free-firmware

deb http://deb.debian.org/debian bookworm-updates main contrib non-free non-free-firmware
deb-src http://deb.debian.org/debian bookworm-updates main contrib non-free non-free-firmware

20230619_16h27m35s_grim.png


Düzenledikten sonra apt update komutunu çalıştırıp depoları yenileyebilirsiniz.

Şimdi lokal, klavye, font gibi ayarlamaları yapacağız.

Bash:
apt install locales console-setup

20230619_16h31m00s_grim.png


Burası geldiğinde, eğer Türkçe ayarlamak istiyorsanız, sırasıyla 27, 93, 1 gireceksiniz.

Ardından şu komutu çalıştırıp sistem dilini ayarlayağız:

Bash:
dpkg-reconfigure locales

20230619_16h33m28s_grim.png


[More] yazan yer geldiğinde önce Enter tuşuna basın, ardından hangi dili seçmek istiyorsanız onu seçin.
Ben İngilizce ve Türkçe seçeceğim. Bunun için 97 ve 292 girmem yeterli.

Bu adımdam sonra size sistem lokalinin ne olması gerektiğini soruyor, ben ingilizce ile devam ediyorum. Bunun için 3 değerini gireceğim.

20230619_16h35m40s_grim.png


Bu işlemden sonra /etc/locale.conf ve /etc/vconsole.conf dosyasını düzenleyeceğiz. İngilizce sistem dili ve Türkçe klavye için şu şekilde girebilirsiniz:

Bash:
# /etc/locale.conf
# Eğer Türkçe isterseniz şu şekilde girin -> LANG=tr_TR.UTF-8
LANG=en_US.UTF-8

# /etc/vconsole.conf
KEYMAP=trq

Klavye ve sistem dilini ayarladık, devam ediyoruz.

Bu işlemden sonra TTY ekranı ile ilgili konfigürasyonlara geçiyoruz.

Kod:
dpkg-reconfigure console-setup

Çıkan yerlere sırasıyla şunları girebilirsiniz: 27, 23, 5, 2 veya 8

20230619_16h40m23s_grim.png


Son kısım fontun büyüklüğü ile alakalı.

Bu kısmı da bitirdikten sonra sistemin saat dilimini ayarlıyoruz.

Bash:
dpkg-reconfigure tzdata

Europe/Istanbul istiyorsanız 8 ve 20 değerlerini girebilirsiniz.

20230619_16h42m01s_grim.png


Bu adımı da kolay bir şekilde bitirdiniz.
Nasıl gidiyor? Yoruldunuz mu? 😄 Az kaldı az.

Bu adımdan sonra /etc/hostname ve /etc/hosts dosyasını oluşturup düzenleyeceğiz. Ben şu şekilde yaptım:

Bash:
# /etc/hostname
debian

# /etc/hosts
127.0.0.1    localhost
::1          localhost
127.0.1.1    debian.localdomain    debian

Bu adımı bitirdikten sonra kullanıcı ayarlamaları yapıyoruz.

Bash:
# root kullanıcısının şifresini ayarlıyoruz.
passwd root

# Normal kullanıcı oluşturuyoruz. "username" yazan kısma kendi istediğiniz kullanıcı adını girin.
useradd -m -g users -s /bin/bash username

# Normal kullanıcıya şifre belirliyoruz.
passwd username

20230619_16h47m36s_grim.png


Bu adım da bittiğine göre bize gerekli olan Linux çekirdeğini indirelim.

Bash:
# Linux çekirdeği
apt install linux-base linux-image-amd64 linux-headers-amd64 firmware-linux

Bu işlem bittikten sonra GRUB'ı kuruyoruz ve temel olarak her şey bitiyor.

Bash:
# GRUB paketinin kurulumu
apt install os-prober grub-efi-amd64

# GRUB kurulumu
# --bootloader-id kısmındaki "Debian" yerine istediğinizi yazabilirsiniz. Türkçe karakter içermemesine özen gösterin.
grub-install --target=x86_64-efi --efi-directory=/boot/efi --bootloader-id='Debian'
grub-mkconfig -o /boot/grub/grub.cfg

Network Manager paketini kuralım ki internete bağlanabilelim.

Bash:
# network-manager paketinin kurulumu
apt install network-manager

# Systemd servisini etkinleştirme
systemctl enable NetworkManager

Normal kullanıcınızı sudoers dosyasına ekleyerek sudo komutunu kullanabilir hâle getirin.

Bash:
# $EDITOR yazan kısma kullandığınız yazı düzenleme programı gelecek.
EDITOR=$EDITOR /sbin/visudo

# Dosyaya şunları ekleyeceğiz:
username ALL=(ALL:ALL) ALL
Defaults rootpw

Bir masaüstü ortamı istiyorsanız örnek olarak şunları kullanabilirsiniz:

Bash:
# GNOME
# İçerisinde çok fazla uygulama var. Direkt paket grubunu kurmaktan ziyade elle paketleri kurmak isteyebilirsiniz.
apt install gnome

# Xfce4
apt install xfce4

# KDE Plasma
apt install plasma-desktop

20230619_17h01m09s_grim.png


Bu adımdan sonra artık temel Debian kurulumu bitti. Sistemi yeniden başlatıp boot edebilirsiniz.

Ekran kartı sürücüleri, işlemci mikro paketleri hakkında Debian'da bir bilgim yok. Onları araştırıp kurmanız gerek.

20230619_17h12m03s_grim.png


Kurduğumuz sistemden de şöyle bir kesit atayım.

Rehberimiz buraya kadardı. İşinize yaradıysa bir beğeni bırakmanız yeterli. Kendinize iyi bakın. 😊
 
Gayet güzel ve sade anlatmışsınız, elinize sağlık.
Ana amacını normal bir bilgisayara kurmak için ele almışsınız, farklı bir bakış açısı olmuş doğrusu. Normalde Debian için bir test ortamı oluşturmak için kullanılıyor. (Debian LiveCD'de sistem kurulumu için kullanıldığı faktörünü değiştirmiyor, fakat ana kullanım alanından bahsettim.)
Altyazı geçmiş olalım. :)
 
Rehber için ellerine sağlık. GNOME için aşağıdaki komut girilebilir.
Bash:
apt install eog file-roller gdm3 gnome-backgrounds gnome-terminal gnome-control-center gnome-menus gnome-session gnome-settings-daemon gnome-shell gnome-shell-extensions gnome-text-editor gnome-tweaks gvfs nautilus xdg-desktop-portal xdg-desktop-portal-gnome xdg-desktop-portal-gtk xdg-user-dirs xdg-utils
 

Yeni konular

Geri
Yukarı