İnceleme MSI GP68HX

Merhabalar,

• Bu başlığı benim gibi bilgisayar alırken delicesine araştırma yapan arkadaşlar izin hazırladım. Hiç değilse bu başlık altında yazdıklarım birçok sorunuza cevap olacaktır.
• Öncelikle MSI GP68HX 13VH modelini almadan önce kullandığım ve araştırma yaptığım laptoplardan bahsetmek istiyorum. Bu cihazdan önce ASUS Tuf A15 2023 RTX4070 7940HS li modeli kullandım. O modelin Turbo moduna geçtiğinde sürekli donmasından dolayı tüketici hakem heyeti sürecim başladı ve iade işlemlerim sağlandı. Akabinde laptopun güncel fiyatıyla aldığım geri ödeme sonrasında yeni laptop arayışına başladım. Bu noktada ise baktığım cihazlar Dell G16 7630 RTX4070 13900HX ve HP Victus 16 2024 RTX4070 14700HX li laptoplardı. Bunlar içersinden DELL de karar kılmışken, bir forumdaşımızın GP68HX'i söylemesi sonucu, biraz daha para ekleyerek RTX4080'li bu modeli aldım. Bu modeli almaya gittiğimde de HP Omen RTX4080 13900HX'li laptop vardı. İkisi ile kıyasladığımda Vector Heaven Benchmark'ta HP den daha iyi sonuçlar verdiği ve sıcaklık noktasında daha tatminkar davranması, numpad ve en önemlisi BIOS özgürlüğünden dolayı MSI'da karar kıldım. Şimdi ise tüm detaylarını ana başlık halinde açıklayacağım.
• Bu arada cihazın GP68HX 12VH modelinden bir farkı yok. Çünkü 12900HX ile 13700HX aynı işlemci

Genel Özellikler;

• İntel i7 13700HX PL1 220W PL2 220W (Sadece CPU Kullanımı)
• RTX 4080 175Watt (Mux Switch)
• 1TB SSD ve Ekstra SSD Yuvası
• SteelSeries her biri ayrı renk atanabilir RGB Klavye
• Nahimic Ses Sistemi
• 1900x1200P 144HZ %65 RGB 350Nit Panel
• 16GB DDR5 4800MHZ RAM (Ben 32GB 5600MHZ Taktım)

Kullanılan Malzeme ve Kasa Kalitesi;

• Cihazın malzeme kalitesi gerçekten başarılı.
• Klavyesi özellikle mükemmel ötesi. Özellikle her tuşa ayrı ayrı renk atayabilmek mükemmel ve kalitesi muazzam ötesi.
• Ses sistemi ise hayatımda gördüğüm en iyi ses sistemi. HP Omen ile kıyaslama yaptığımızda ondan daha başarılı olduğunu söyleyebilirim. Özellikle Bass konusunda öyle mükemmel bir cihaz ki son sese aldığınızda seste bozulma olmazken, tüm cihaz titriyor.
• Ekran menteşeleri çok sağlam ve ekranda gram sallanma yok. Zaten açarken bu sağlamlığı hissederek açıyorsunuz. Fakat tamamen açılma söz konusu değil, totalde 60 derece gibi bir açıklık söz konusu. Bu yüzden laptop stantlarını en yüksek seviyede kullanamıyorsunuz.
• Cihazın kamerası Windows Hello uyumlu. Bu sayede cihazınızı parmak izi veya şifreye gerek kalmadan sadece sizin yüzünüz ile açabiliyorsunuz. Mükemmel !!!!

Teknik Konular;

• Cihazın işlemci tarafında 13700HX olduğuna bakmayın, yaptığımız testlerde 13900HX'li HP Omen ile R23'de 25600 gibi bir sonuç aldık. MSI tarafında ise Stock haldeyken 24000 gibi bir sonuç aldık. Fakat bunu stock olarak belirtmemin sebebine ise birazdan değineceğim.
• Ekran kartı tarafında ise RTX4080 175W'lık bir versiyonu kullanılmakla birlikte, yaptığımızda testlerde HP Omen den Heaven Benchmarkta 20FPS yüksek aldı.
• Ram tarafında ise 13700HX den dolayı DDR5 4800MHZ'lik modüllerle geliyor, fakat bu konuda da stock olduğunu söylemekte fayda var.
• Cihazın işlemci tarafında sadece CPU'daki PL1 ve PL2 değerleri 220Watt fakat işin içerisine oyunlar girdiğinde İşlemci kendini Dynamic olarak 55Watt / 45Watt ve 30Watt olacak şekilde bilgisayarın moduna göre değiştiriyor.

Teknik Detaylar ve BIOS;

Giriş: Bir üstte bahsettiğim konulara gelecek olursak cihazın en önemli özelliklerinden birisi BIOS özgürlüğü. Bu konuda Lenovo, DELL ve MSI mükemmel bir hizmet sunuyor.

• Cihazın işlemci tarafında 13700HX olmasına dediğim gibi bakmayın, tam gücünü kullanan bir işlemciden bahsediyoruz. Bununla birlikte BIOS içerisinden özgürce girip undervolt yapabiliyorsunuz. Bu noktada benim yaptığım değerler P-150, E-150, Ring-100 şeklinde. ICC Max ise Unlimited modda kullanıyorum. Bu haliyle cihaz 24000 aldığı R23 skorunu 25800-26000 gibi değerlere çıkartıyor. Ayrıca bunu yaparken HP Omen ile birlikte test ettiğimizde gördük ki HP Omen testi üst üste 3 kere yaptığımızda kapanırken, MSI tarafında işlemci herhangi bir stant olmadan bile stock haliyle 85-90 derecelerde, undervolt yaptığımızda ise 75-80 derecelerde geziniyordu.
• Ram tarafına gelecek olursak yine BIOS üzerinden 5600MHZ ve CL40 değerine aldığım ramler mevcut. Yani ramlere de istediğiniz gibi overclock yapabiliyorsunuz.
• Ekran kartı tarafında ise sıcaklık değerlerine sıcaklık demek hata olur, ben şayet 65-70 derecelerde gezdiğini görüyorum sürekli. Asla ısınmıyor.

Oyunlarda 55Watt'lık işlemci limitini kırmak mümkün mü ?

• Giriş: Yine BIOS'un mükemmelliği burada da devreye giriyor. Bunun için birçok yöntem mevcut. Ben sırayla hepsini anlatacağım ve bunların eksi artı yönlerini söyleyeceğim.
  
  
• Yöntem 1: BIOS'da Imon Slope dediğimiz bir kavram bulunmakta. Bu işlemcinin normalde çektiği Watt değerini sistemi kandırarak yarı yarıya az göstermemizi hatta yarının da yarısı kadar göstermemizi sağlıyor. Bu sayede Intel Dynamic Tunning teknolojisini kandırarak işlemcinin sanki 5Watt çektiğini gösteriyoruz. Bu sayede şayet daha fazla güç gerekiyorsa bilgisayar 55 watt limite kadar istediğiniz kadar gücü veriyor. Tabii ki bundaki en büyük handikap şu, bilgisayar özellikle Dengeli veya Sessiz modundaysa fanlar çok fazla çalışmadığından işlemci birden ısınıyor ve Dynamic tunning bunu fark edip işlemci watt değerini düşürmeye başlıyor. Bu sefer Dengeli modda 45 Watt olan işlemci watt limiti iniyor iniyor 10-15 Watt lara. Yani bilgisayar bir terslik olduğunu anlayıp kendini frenlemeye başlıyor. Çünkü siz teknik olarak cihaza öyle bir özgürlük tanıyorsunuz ki cihaz 150-160 Watt falan çekiyor. Haliyle sıcaklıklar Dengeli ve Sessiz modunda uçuyor.
  
  
• Yöntem 2: Dynamic Tunningi kapatmak. Bunu yine BIOS üzerinden kapatabiliyorsunuz. Ancak bunu yaptığınızda ekran kartıda 175Watt lara kendini pushlamıyor. Bu yüzden performans düşüşleri başlıyor.
  
  
• Yöntem 3: Throttle Stop ile MMIO, yani ikincil watt ayarını kapatmak. Bu yöntemle cihazın komple Sessiz, Dengeli, Turbo vb. modlarında işlemciye müdahele etmesini kapatıyorsunuz. Çünkü cihazda ikincil watt değerlerini iptal ediyorsunuz. Bunun kötü yanı ise eğer Turbo moddaysanız fanlar tam döndüğü için bir problem olmuyor. Ancak Sessiz veya Dengeli modda cihaz "abi yanıyoruz galiba" diyor ve herhangi bir engelleme de yapamadığını gördüğü için belli bir süre sonra kapatıp, BIOS'u sıfırlayıp yeniden başlıyor.
  
  
• Bunları yapmak gerekiyor mu ?: Ben üstte yazdığım tüm yöntemleri tek tek yaptım ve Cyberpunk testi gerçekleştirdim. Sadece ve sadece 2 FPS kazanç sağladım. Bunun sebebi ise zaten işlemci çok güçlü ve bu tarz oyunlar ekran kartına yükleniyorlar. Bu yüzden 3-5 FPS için bunlara girmeye gerek yok. Burada en mantıklısı undervolt ile daha hale getirirken çekirdek Mhz değerlerininde arttığı versiyonda kullanmak. Bu sayede en verimli halini yakalıyorsunuz. Ayrıca eğer oyun GPU yüküne sahip değilse ve oyun esnasında örneğin CS-GO gibi bir oyunda Ekran kartı 100Watt, 90Watt çekiyorsa bu Dynamic Tunning değeri birden değişiyor ve işlemcinin limitini kaldırıyor.

Eksik Yanları ve En Çok Merak Edilenler;

• Fan sesi: Cihazın Turbo moddayken fan sesi evet fazla. Ancak bunun her zaman olduğunu düşünmeyin, cihazın yine BIOS üzerinde görebileceğiniz bir ayarı var. Buradan işlemci için 75 derecede fanları kökle durumunu değiştirir 85-90 yaparsanız Turbo modda da sesi çıkmıyor. Ancak laptop undervolt ve stant ile zaten bu değerlere çıkmadığı için ısınmıyor. Düşünün birde buna Thermal Glizzy Krynought Extreme macun falan kullansak neler olur neler. Bunun haricinde cihazın Dengeli ve Sessiz modunda ses çıkmıyor. Ben genelde eğer bir oyun çok zorlamayacaksa Dengelide oynuyorum. Ama baktım zorlayıcı bir oyun ise Turbo moduna geçiyorum. Sessiz modda ise oyun oynanmıyor.
  
  
• Ekran Paneli: Her şey mükemmel evet, ama abi bu panel nedir ya ? Renk tarafında eğer benim gibi bir tasarımcıysanız, yan monitörünüz varsa bu konuda sorun yaşamazsınız. Çünkü oyun oynayan birisi için renkler ve ekran bence şıkır şıkır. Ancak tasarım gibi işlerle uğraşıyorsanız, kırmızılar hafif turuncu . Bunun çözümü ise çok basit aslında, ileride benim planladığım şey, yurtdışı forumlarda da örneklerini gördüm, panel değişimi. Evet arkadaşlar panel değişebiliyor. Nasıl bozulan bir ekran değişiyorsa, bu panelle aynı özelliklere ve pin grubuna uyumlu daha iyi bir 2K lık panel taktıracağım.
  
  
• Power Delivery Çakallığı: Cihazda PD girişi mevcut ve Type C üzerinden 65Watt lık bir adaptör takıyorsunuz. Sonra bir bakıyorsunuz cihaz şarj olmuyor. Cihazı kapatıyorsunuz, cihaz şarj oluyor. Sonra MSI ' a mail atıyorsunuz ve diyorlar ki. 100Watt lık adaptör ile kullanım esnasında şarj edilebilir. Fakat 100Watt altında, cihaz uyku modunda veya kapalıyken şarj edebilirsiniz
  
  
• MSI Center ve Kısıtlamalar: Evet cihazın BIOS'u özgür ama MSI Center berbat. Lenovo'da olduğu gibi ben neden PL1 ve PL2 değerlerini Dynamic limitlerini falan program üzerinden değiştiremiyorum ? Sadece Extreme modunda GPU Overclock var o kadar. Bunun haricinde birde MSI AI modu var. Burada yapay zeka sizin yaptığınız iş duruma göre güç ve fanları ayarlıyor.
  
  
• Mikrofon Kalitesi: Evet bu çok saçma ama mikrofon aşırı kaliteli. Fakat programı aşırı berbat. Ben Asus kullanırken Asus'un sadece karşıdaki sesleri alma özelliği vardı. Bu sayede evdeki hiçbir sesi geçtim, bilgisayarın hafif yanına geçeyim benim sesim de gitmiyordu. Bu laptopta ise sadece arkadaki parazit ve müzik seslerini engelleyen bir yapay zeka programı var Intel'in o kadar. Evdekini geçtim, mahallede benim duymadığım fısıltı bile gidiyor. Discord da bas konuş kullanmak zorunda kalıyorum bu yüzden. Çünkü berbat bir şekilde evdeki her sesi alıyor.

Dip Not: Atladığım veya eksik kaldığım yerler olursa ekleme yaparım. Umarım herkes için faydalı olmuştur...